Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για την αναθεώρηση του Συντάγματος αποσκοπεί : 

• στην καθιέρωση διακριτών ρόλων στις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας 
• στην αναβάθμιση της δημοκρατίας, την   ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας ως θεμελίου  του πολιτεύματος, την ενδυνάμωση των θεσμών του κοινοβουλευτισμού και θεσμών άμεσης δημοκρατίας, έναντι εξωθεσμικών και παραθεσμικών κέντρων εξουσίας, 
• στην αποκατάσταση του κύρους της πολιτικής, της αξιοπιστίας των πολιτικών και  την ενδυνάμωση  του κράτους δικαίου 
• στην κατοχύρωση του κοινωνικού κράτους και την  προστασία των κοινών αγαθών και των κοινωνικών δικαιωμάτων 
• στην ενίσχυση της περιφερειακής και ενδοπεριφερειακής συνοχής

Κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας της Αναθεωρητικής Βουλής  για την Aναθεώρηση του Συντάγματος της 18.11.2019, επί της αρχής, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Αρκαδίας-μέλος της Επιτροπής Αναθεώρησης Γιώργος Η. Παπαηλιού είπε, μεταξύ των άλλων, τα εξής : 

Η πρωτοβουλία  για αναθεώρηση του ισχύοντος Συντάγματος  συνδέεται με την ανάγκη διαμόρφωσης σταθερών, ώστε η χώρα να θωρακιστεί προκειμένου να μην περιπέσει και πάλι σε καθεστώς χρεωκοπίας και στη μέγγενη «μνημονίων»  αλλά και στην ανάγκη απόκτησης ενός ευέλικτου βασικού πλαισίου συνταγματικών κανόνων που να επιτρέπουν την προσαρμογή των συνταγματικών θεσμών  στις σύγχρονες, διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες.      

Το ελληνικό Σύνταγμα είναι αυστηρό και υπόκειται σε αναθεώρηση σε δύο φάσεις. 

Δεδομένου ότι το Σύνταγμα αποτελεί τον βασικό νόμο της πολιτείας, για την αναθεώρησή του απαιτούνται ευρύτερες συναινέσεις, που, με τη σειρά τους, προϋποθέτουν και συνεπάγονται συνθέσεις και διάρκεια. Αυτό προκύπτει και από τη διαδικασία αναθεώρησης που εκτείνεται στη διάρκεια δύο κοινοβουλευτικών περιόδων. Δηλαδή,  η συναίνεση για να έχει διάρκεια  καλύπτεται από  δύο βουλές, στις οποίες μπορεί να υφίστανται διαφορετικές πλειοψηφίες, όπως συμβαίνει  στη συγκεκριμένη περίπωση.

Ταυτόχρονα η εκάστοτε αναθεώρηση έχει ιδεολογικό-πολιτικό πρόσημο, προοδευτικό ή συντηρητικό. Ο χαρακτήρας του δεν εξαρτάται μόνον από τα έχοντα την πλειοψηφία κόμματα, αλλά και από τις απαιτήσεις της ευρύτερης  συγκυρίας. Η περίοδος μετά την πτώση της δικτατορίας  απαιτούσε προοδευτικά προτάγματα και επιλογές, οι οποίες εν μέρει αποτυπώθηκαν στο Σύνταγμα του 1975, παρά το γεγονός ότι στη διακυβέρνηση του τόπου βρίσκονταν η συντηρητική παράταξη.

Σήμερα μετά τη χρεοκοπία, τη «μνημονιακή» λαίλαπα και την έξοδο της χώρας από τα «μνημόνια», η αναθεώρηση του Συντάγματος απαιτεί προοδευτικές επιλογές, που να ανταποκρίνονται στην ανάγκη απεγκλωβισμού από επιβληθείσες «μνημονιακές» ρυθμίσεις και βάρη αλλά και στις σύγχρονες απαιτήσεις, οι οποίες χρήζουν προοδευτικών-ρηξικέλευθων απαντήσεων.

Στην παρούσα αναθεωρητική βουλή ολοκληρώνεται η αναθεώρηση του Συντάγματος. Στην προτείνουσα βουλή ψηφίστηκαν τα προς αναθεώρηση άρθρα και η ουσιαστική πολιτική κατεύθυνση η οποία πρέπει να προσδοθεί σ΄ αυτά. Το ερώτημα που τίθεται είναι, αν η παρούσα αναθεωρητική  βουλή δεσμεύεται από την κατεύθυνση της αναθεώρησης των αναθεωρητέων διατάξεων  ή είναι απολύτως ελεύθερη να προβεί σε αναθεώρησή τους χωρίς να λαμβάνει υπόψη την κατεύθυνση και να προσδώσει σε αυτά οποιοδήποτε περιεχόμενο. 

Η αναθεώρηση του Συντάγματος αποτελεί ενιαία διαδικασία. Υπ΄ αυτό το πρίσμα και στο πλαίσιο της γραμματικής, της συστηματικής-τελολογικής ερμηνείας και της λογικής του Συντάγματος επιβάλλεται η πρώτη εκδοχή. 

Ως αναθεωρητικές, και οι δύο βουλές συνιστούν μία ενότητα. Διαφορετικά, για την αναθεώρηση δεν θα προβλέπονταν δύο βουλές. Το Σύνταγμα θα αρκούνταν σε μία, η οποία θα αποφάσιζε κατά το δοκούν  και για τις αναθεωρητέες διατάξεις και για την κατεύθυνση, το ουσιαστικό περιεχόμενό τους. 

Η πρόταση για αναθεώρηση συγκεκριμένων διατάξεων-άρθρων εμπεριέχει ένα σκεπτικό που περικλείει αξιολογική κρίση, την αιτιολόγηση της ανάγκης αναθεώρησης και συνεπώς προσδιορίζει την κατεύθυνση, το ουσιαστικό περιεχόμενο της αναθεώρησης, χωρίς να  προσδιορίζει τον τρόπο, τη διατύπωση, το κείμενο των προς αναθεώρηση διατάξεων (άρθρο 110 παρ. 2 του Συντάγματος). 

Κατά συνέπεια, η κατεύθυνση των αναθεωρητέων διατάξεων του Συντάγματος, που έχει προσδοθεί από την προτείνουσα βουλή, πρέπει να αποτελέσει τη βάση της αναθεώρησης από την αναθεωρητική βουλή.

Το γεγονός ότι στις δύο βουλές (προτείνουσα και αναθεωρητική) οι πλειοψηφίες είναι διαφορετικές, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει και δεν μπορεί να αναζητηθεί συναίνεση με συνθέσεις και συνακόλουθα διάρκεια. 

Στην αρμόδια Επιτροπή με ευθύνη της ΝΔ, συναίνεση επετεύχθη μόνον κατ΄ ελάχιστον.   

Η ΝΔ, απέρριψε αφενός τη δεσμευτικότητα των κατευθύνσεων για τις αναθεωρητέες διατάξεις της προτείνουσας βουλής και αφετέρου αυτονόητες προτάσεις της αντιπολίτευσης, ενδεικτικά αυτήν που αποσκοπεί στην εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας με τη δυνατόν ευρύτερη συναίνεση, αυτήν της προσθήκης ερμηνευτικής δήλωσης στο άρθρο 86 του Συντάγματος, ώστε να μην υπάρχει η παραμικρή σκιά για την πρόθεση του πολιτικού κόσμου να μην επιτρέψει το «κουκούλωμα» υποθέσεων διαφθοράς. 

Έτσι η πρόταση της αρμόδιας Επιτροπής (για τη αναθεώρηση του Συντάγματος) κινείται προς την κατεύθυνση του «ως έχει» (της ΝΔ), που σημαίνει καμμία αλλαγή. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΝΔ απορρίπτει και όλες τις προτάσεις για το κοινωνικό κράτος-τα κοινωνικά δικαιώματα, τους θεσμούς άμεσης δημοκρατίας, την  περιφερειακή και ενδοπεριφερειακή συνοχή.       

Στην ολομέλεια, πρέπει να τεθούν όλα τα ζητήματα της αναθεώρησης που έχουν τεθεί, ώστε ο ελληνικός λαός να έχει συνολική εικόνα όσων προτείνονται από τις πολιτικές δυνάμεις και του χαρακτήρα (προοδευτικού ή συντηρητικού) αυτών των προτασεων.  

Τα τελευταία χρόνια, η κυριαρχία της «τεχνοκρατικής» ιδεολογίας έχει οδηγήσει τη δημοκρατία σε θεσμική κρίση, σε ένα είδος «μεταδημοκρατίας», μέσω της διαρκούς αφαίρεσης πεδίων από την ύλη της δημοκρατικής πολιτικής αντιπαράθεσης-σύγκρουσης. Έτσι, ο κρατικός μηχανισμός, ιδιωτικοί φορείς, υπερεθνικοί οργανισμοί, ανεξάρτητες αρχές επιβάλλουν πολιτικές που παρουσιάζονται ως μονόδρομος, ως αναγκαιότητες. 

Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνει συγκεκριμένες θεσμικές αιχμές-διατάξεις : 

-) για την καθιέρωση διακριτών ρόλων στις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας 

-) για την αναβάθμιση της δημοκρατίας, την   ενίσχυση της λαϊκής κυριαρχίας ως θεμελίου  του πολιτεύματος, την ενδυνάμωση των θεσμών του κοινοβουλευτισμού και θεσμών άμεσης δημοκρατίας, έναντι εξωθεσμικών και παραθεσμικών κέντρων εξουσίας, 

-) για την αποκατάσταση του κύρους της πολιτικής, της αξιοπιστίας των πολιτικών και  την ενδυνάμωση  του κράτους δικαίου 

-) για την κατοχύρωση του κοινωνικού κράτους και την  προστασία των κοινών αγαθών και των κοινωνικών δικαιωμάτων 

-) για την ενίσχυση της περιφερειακής και ενδοπεριφερειακής συνοχής.

(Δελτίο Τύπου)