Ο Σπανός θεωρείται ως ο σημαντικότερος συνθέτης του "νέου κύματος", του ιδιαίτερου είδους τραγουδιού που άνθισε στις μπουάτ του ’60 με τη λιτή συνοδεία μιας κιθάρας ή ενός πιάνου. Πρόκειται για την καθ’ ημάς εκδοχή ενός συνολικού -μιας και εκφράστηκε τόσο στη μουσική όσο και στον κινηματογράφο- αισθητικού ρεύματος που είχε ως μητρόπολη το Παρίσι. Την πόλη που ο Γιάννης Σπανός είχε ως μόνιμη έδρα, πριν ακόμα τον γνωρίσουμε ως δημιουργό στην Ελλάδα (όπου επέστρεφε μόνο τα καλοκαίρια), επί δεκαπέντε συνεχόμενα χρόνια. Με τα τραγούδια που έγραψε εκεί να ερμηνεύονται από τις μεγαλύτερες φίρμες του γαλλικού τραγουδιού και με το λήμμα Yani Spanos στους δισκογραφικούς οδηγούς και τα λεξικά να μας φανερώνει ότι υπήρξε παραγωγικότατος, έχοντας ουκ ολίγες επιτυχίες στο ενεργητικό του.

Ο Σπανός γεννήθηκε και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Κιάτο της Κορινθίας. Ο πατέρας του ήταν οδοντίατρος. Στα εφηβικά του χρόνια ήρθε στην Αθήνα, όπου και τελείωσε το 8ο Γυμνάσιο στην Πλατεία Κολιάτσου. Την ίδια εποχή ήρθαν και οι πρώτες μουσικές αναζητήσεις: γράφτηκε στο Ωδείο και άρχισε μαθήματα πιάνου, στο οποίο γρήγορα φάνηκε ότι είχε έφεση. Αν και ο διαφαινόμενος επαγγελματικός του προσανατολισμός –όπως οριζόταν από τις προτεραιότητες μιας μεσοαστικής οικογένειας της εποχής- απέκλειε μια τέτοια προοπτική. Ο ίδιος θυμάται εκείνα τα χρόνια ως εξής:  "Μετά το Γυμνάσιο ψαχνόμουνα μουσικά. Τότε μεσουρανούσαν στον ελληνικό χώρο διάφορα πράγματα, εγώ όμως ένιωθα ότι αναζητούσα κάτι διαφορετικό. Το οποίο δεν ήξερα κιόλας τι ακριβώς είναι. Έμπαινε βέβαια και το ζήτημα ως προς το τι επάγγελμα θ’ ακολουθήσω. Ο πατέρας μου, όπως όλοι οι πατεράδες, με ήθελε επιστήμονα, ούτε λόγος ν’ ακούσει για μουσική. Μου έκανε πάντως το δώρο ενός μεγάλου ταξιδιού στην Ευρώπη, που είχε διάρκεια ενός χρόνου. Έτσι, πέρασα για ένα μικρό διάστημα από Ιταλία, Γερμανία και Αγγλία και κατέληξα στο Παρίσι, η ατμόσφαιρα του οποίου αμέσως κατάλαβα ότι μου ταίριαζε. Γυρίζοντας στην Ελλάδα, μπήκα στη Νομική για να κάνω το χατίρι του πατέρα μου. Αλλά μετά από λίγο αποφάσισα να ακολουθήσω αυτό που είχα στο κεφάλι μου και έφυγα ξανά για το Παρίσι."

Μόλις εγκαταστάθηκε μόνιμα στην "Πόλη του Φωτός" το 1961, ο νεαρός Γιάννης Σπανός πήρε την απόφαση -αν και οι σχέσεις με την οικογένειά του ήταν και παρέμειναν άριστες- να μην ξαναζητήσει χρηματική βοήθεια απ’ αυτήν. Ήθελε να τα καταφέρει μόνος του. Έτσι, και εφόσον το να παίζει πιάνο ήταν το μόνο πράγμα που μπορούσε να του εξασφαλίσει μεροκάματο, άρχισε τις ακροάσεις παντού όπου ζητούσαν κάποιον πιανίστα. Σιγά- σιγά άρχιζε να μπαίνει στις μπουάτ ως ακομπανιατέρ, συνοδεύοντας δηλαδή διάφορους τραγουδιστές της λεγόμενης "αριστερής όχθης". Εκείνα τα χρόνια στο γαλλικό τραγούδι ίσχυε ένας κάθετος διαχωρισμός, που εκφραζόταν με "γεωγραφικούς" όρους: η αριστερή και η δεξιά όχθη του Σηκουάνα.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’60 κυκλοφόρησαν -στο Βέλγιο, αλλά και στη Γαλλία- τρεις ορχηστρικοί δίσκοι LP του Γιάννη Σπανού (Mediterranean holiday, Great Greek και Melina- Melina), που τις υπέγραφε με το ψευδώνυμo Kyriakos, διότι κωλυόταν από το συμβόλαιό του. Ενώ στις αρχές του ’70 βγήκε –με την κανονική υπογραφή του συνθέτη και σε παραγωγή του Michel Legrand- ο ορχηστρικός δίσκος LP L’ âme grecque, που το 1973 κυκλοφόρησε και στην Ελλάδα, με τον τίτλο Ελληνική ψυχή. Από τις εργασίες του Σπανού για τον γαλλικό κινηματογράφο αξίζει να αναφερθούν τα soundtracks των ταινιών La chambre rouge (σκηνοθεσία: Jean-Pierre Berckmans- 1973) και Vous intéressez-vous à la chose? (σκηνοθεσία: Jacques Baratier- 1974), με το τραγούδι L’autremoi-même που τραγούδησε στην δεύτερη η Lydia Verkine να γίνεται διεθνής επιτυχία.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο Γιάννης Σπανός, που μέχρι τότε ερχόταν στην Ελλάδα μόνο για 3-4 μήνες κάθε χρόνο, άρχισε σταδιακά να μειώνει την παραμονή του στη Γαλλία. Ήταν το αυξανόμενο ενδιαφέρον του για το ελληνικό κοινό που τον οδήγησε στην απόφαση να γυρίσει οριστικά πίσω. Έτσι, από τις αρχές του ΄80 και μετά, οι επισκέψεις του Σπανού στο Παρίσι έγιναν πλέον πολύ αραιές, με τελευταία του δισκογραφική επιτυχία εκεί το τραγούδι Lebonberger, μια «αγιογραφική παρωδία» για τον δοσίλογο στρατηγό Πεταίν που, σε στίχους του Pierre Philippe, τραγούδησε το 1983 ο Jean Guidoni.

Εδώ και σχεδόν πενήντα τρία χρόνια σκαρώνει μελωδίες, για να σουλατσάρουμε στους διαδρόμους της ψυχής του και απρόσμενα να βρίσκουμε κάτι από τη δική μας ψυχή. Κάθεται εδώ και πολλά χρόνια στην Οδό Αριστοτέλους κάτω από κάποιο αστέρι που είναι στον ουρανό ψάχνοντας να βρει ένα ζεϊμπέκικο, για να μας τραγουδήσει πώς κλαίει ο μπαγλαμάς σαν αλλάζουν οι δρόμοι των ανθρώπων. Ο Γιάννης Σπανός έχει αφήσει τη δίκη του σφραγίδα στο ελληνικό τραγούδι. Όντας πάντα ενεργός, συνεχίζει ακόμα να μας γοητεύει με το ταλέντο του, έχοντας πάντα την πεποίθηση ότι, για να φτιάξουμε το μέλλον, πρέπει να σμιλέψουμε πρώτα το παρόν, ακόμα και πάνω στην πέτρα, αν χρειαστεί. Γιατί η τέχνη άνθησε, όσες στιγμές η ιστορία γλίστρησε και παραπάτησε.

Πηγές: flowmagazine.gr/musicpaper.gr