Δημήτρης Κουτσούλης: Απειλείται η αγροτική παραγωγή στη Λακωνία και σε όλη τη Πελοπόννησο

Με εισήγηση της Ελένης Κιούση, εκπροσώπου του Συνδυασμού «Πελοπόννησος – Αφετηρία Ζωής» στην Π.Ε. Λακωνίας, η οποία μετέφερε την έντονη ανησυχία των Λακώνων αγροτών για την έλλειψη εργατών γης ενόψει της περιόδου συγκομιδής, ο επικεφαλής της Παράταξης, κ. Δημήτρης Κουτσούλης, κατέθεσε σχετική ερώτηση προς τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου, κ. Δημήτριο Πτωχό.

Η παράταξή μας ζητά την παρέμβαση της Περιφέρειας, το συντομότερο δυνατό, για να αποτραπεί η παράλυση της αγροτικής παραγωγής στην Πελοπόννησο, εξαιτίας της κατάργησης της κατ’ εξαίρεση διαδικασίας απασχόλησης εργατών γης, πολιτών τρίτων χωρών. Στόχος της παρέμβασης προς τα συναρμόδια υπουργεία πρέπει να είναι να ανοίξει ξανά η πλατφόρμα αιτήσεων για εργάτες γης-πολίτες τρίτων χωρών, η οποία έκλεισε αιφνιδιαστικά, έτσι ώστε να μπορούν να απασχοληθούν σε αγροτικές εργασίες για τρείς (3) μήνες, με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον τρεις (3) μήνες. Δηλαδή, να συνεχιστεί η παρέκκλιση από τη διαδικασία μετάκλησης πολιτών τρίτων χωρών, όπως αυτό συνέβαινε μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2025,

Η σοβαρότητα της κατάστασης στη Λακωνία

Η έλλειψη διαθέσιμου εργατικού δυναμικού έχει εξελιχθεί σε διαρθρωτικό πρόβλημα του πρωτογενούς τομέα. Η Λακωνία, ως σημαντικός νομός για την ελαιοπαραγωγή και πορτοκαλοπαραγωγή, όπως και όλοι οι νομοί της Πελοποννήσου με έντονη αγροτική παραγωγή και εξαγωγικό προσανατολισμό, κινδυνεύουν να υποστούν σοβαρό πλήγμα στην παραγωγή και το εισόδημα των αγροτών. Και αυτό διότι, ο νέος μεταναστευτικός νόμος, περιορίζει την προσφορά εργατικού δυναμικού και αυξάνει δυσανάλογα τα μεροκάματα. Το αυξημένο κόστος παραγωγής μετακυλίεται στον καταναλωτή με υψηλότερες τιμές.

Ειδικότερα:
• Το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευθεί κατά 28,5% από το 2020 μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ.
• Μόλις 50.000 άδειες εισόδου για τον αγροτικό τομέα έχουν καλυφθεί για το 2025, αριθμός που είναι μικρότερος από το ¼ των πραγματικών αναγκών.
• Ο νέος μεταναστευτικός νόμος (ν. 5226/2025) κατήργησε τα κατ’ εξαίρεση καθεστώτα νόμιμης απασχόλησης (άρθρο 16 του ν. 4783/2021), τα οποία είχαν αποδειχθεί σωτήρια για την κάλυψη των κενών.
• Η αιφνίδια λήξη της σχετικής διαδικασίας στις 30 Σεπτεμβρίου 2025 αφήνει τους παραγωγούς χωρίς καμία δυνατότητα πρόσβασης σε εργατικό δυναμικό, λίγο πριν από την έναρξη της συγκομιδής.

Ερώτηση του Δημήτρη Κουτσούλη Επικεφαλής της Περιφερειακής Παράταξης «Πελοπόννησος – Αφετηρία Ζωής» και Περιφερειακού Συμβούλου Π.Ε. Μεσσηνίας
Προς τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου κ. Δημήτριο Πτωχό

Θέμα: Αναγκαία παρέμβαση για να αποτραπεί η παράλυση της αγροτικής παραγωγής στην Πελοπόννησο, λόγω κατάργησης της κατ’ εξαίρεση διαδικασίας απασχόλησης εργατών γης πολιτών τρίτων χωρών.

Η έλλειψη εργατών γης και η μείωση του διαθέσιμου εργατικού δυναμικού που αυτή συνεπάγεται είναι, πλέον, από τα σοβαρότερα διαρθρωτικά προβλήματα του πρωτογενούς τομέα σε ολόκληρη τη χώρα. Περιορίζει την παραγωγή και το εισόδημα των αγροτών, αφήνοντας χιλιάδες εκτάσεις ακαλλιέργητες. Επηρεάζει αρνητικά την επισιτιστική επάρκεια και τη σταθερότητα των τιμών. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το κόστος παραγωγής στην Ελλάδα, που περιλαμβάνει και τα
υπέρογκα μεροκάματα από την έλλειψη εργατικών χεριών, έχει εκτοξευθεί κατά 28,5% από το 2020 μέχρι σήμερα, επιβαρύνοντας δυσανάλογα τους παραγωγούς και, τελικά, τους καταναλωτές.

Από τις, περίπου, 360.000 αναγκαίες θέσεις εργατών γης, μόνον 90.000 έχουν καλυφθεί με άδεια εισόδου για το έτος 2025 — εκ των οποίων μόλις 50.000 αφορούν τον αγροτικό τομέα, δηλαδή λιγότερο από το 1⁄4 των πραγματικών αναγκών.
Η Λακωνία, ένας από τους σημαντικότερους νομούς ελαιοπαραγωγής και πορτοκαλοπαραγωγής της χώρας με εξαγωγικό προσανατολισμό, κινδυνεύει να υποστεί σοβαρό πλήγμα. Το ίδιο ισχύει για όλους τους νομούς της Πελοποννήσου, όπου η έγκαιρη συγκομιδή είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση των αγροτών, τη στήριξη της τοπικής οικονομίας και τη συμβολή στο περιφερειακό ΑΕΠ.

Ωστόσο, μετά την ψήφιση του νέου μεταναστευτικού νόμου (ν. 5226/2025, ΦΕΚ 154 Α’/8.9.2025), με τον οποίο καταργήθηκαν όλα τα κατ’ εξαίρεση καθεστώτα νόμιμης απασχόλησης πολιτών τρίτων χωρών, η αγροτική παραγωγή βρίσκεται κυριολεκτικά στο χείλος της παράλυσης.

Μέχρι πρόσφατα, οι διατάξεις του δέκατου έκτου άρθρου του ν. 4783/2021, και η προσθήκη της παρ. 1α (ΦΕΚ 38 Α’), επέτρεπαν τη νόμιμη τρίμηνη απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών — είτε μέσω μετάκλησης είτε μέσω αξιοποίησης ήδη διαμενόντων στη χώρα χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα. Η ρύθμιση αυτή είχε αποδειχθεί σωτήρια για την αγροτική παραγωγή, καλύπτοντας τα κενά σε εργατικά χέρια.

Η αιφνίδια λήξη της σχετικής διαδικασίας στις 30 Σεπτεμβρίου 2025, με το κλείσιμο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας παρατάσεων, καθώς και η κατάργηση κρίσιμων παλαιότερων διατάξεων (άρθρο 193 του ν. 5078/2023 και άρθρο 13Α του ν. 4251/2014), αφήνουν σήμερα τους παραγωγούς χωρίς καμία δυνατότητα πρόσβασης σε εργατικό δυναμικό, ενόψει της περιόδου συγκομιδής.

Ταυτόχρονα, τα διακρατικά μνημόνια συνεργασίας με χώρες όπως το Μπαγκλαντές και η Αίγυπτος δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα, ενώ η γραφειοκρατία στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και τις Προξενικές Αρχές καθιστά τη διαδικασία μετακλήσεων πρακτικά ανεφάρμοστη.
Κυκλώματα εκμετάλλευσης εργατών γης ανθούν εξαιτίας της πολυνομίας, των καθυστερήσεων και της αναποτελεσματικότητας του συστήματος. Πρόσφατα εξαρθρώθηκε από τη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας κύκλωμα που δρούσε στη Μεσσηνία, τη Λακωνία, την Αρκαδία και την Αργολίδα, απασχολώντας αλλοδαπούς εργάτες υπό σκληρές συνθήκες και σε πρόχειρα καταλύματα.

Ερωτάται ο κ. Περιφερειάρχης:

προτίθεται η Περιφέρεια Πελοποννήσου να εξαντλήσει όλα τα περιθώρια προς τα αρμόδια Υπουργεία (Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μετανάστευσης και Ασύλου, Προστασίας του Πολίτη, Εξωτερικών, καθώς και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων), προκειμένου να ανοίξει ξανά η ηλεκτρονική πλατφόρμα για τους αιτούντες μετανάστες, επανανεργοποιώντας, κατ’ εξαίρεση, τη διαδικασία του δέκατου έκτου άρθρου του ν. 4783/2021 — είτε με παράταση της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων πέραν της 30ής Σεπτεμβρίου 2025, είτε με ισοδύναμη ρύθμιση που θα επιτρέψει την απασχόληση παράτυπων εργατών γης στη φετινή συγκομιδή;

Ζητάμε, επίσης, την εξής ενημέρωση για την Πελοπόννησο από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου:

• τον συνολικό αριθμό των αιτήσεων εξαρτημένης ή εποχικής εργασίας που υποβλήθηκαν στην αρμόδια υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, ανά νομό το 2024,
• τον αριθμό των εκκρεμών αιτήσεων για εργάτες γης ανά νομό, και
• το εκτιμώμενο έλλειμμα εργατικού δυναμικού για το 2025.

Ο Περιφερειακός Σύμβουλος Πελοποννήσου
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΛΗΣ