Δωρεές - κληρονομιές: Οι αλλαγές και οι κρίσιμες ημερομηνίες για την εφορία

Στην ψηφιακή εποχή εισέρχεται πλέον η φορολογία κληρονομιών και δωρεών, καθώς οι αλλαγές προχωρούν ταχύτατα και όλο και περισσότεροι φορολογούμενοι εξοικειώνονται πλέον με τις υπηρεσίες των νεοσύστατων ΚΕΦΟΚ και ΚΕΒΕΙΣ, τα οποία λειτουργούν ήδη στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, έχοντας αντικαταστήσει τα Τμήματα Κεφαλαίου των ΔΟΥ της περιοχής τους, στις οποίες απευθύνονταν επί δεκαετίες.

Με βάση τις πρόσφατες αλλαγές και τις τελευταίες οδηγίες της φορολογικής διοίκησης, η ΑΑΔΕ δημοσίευσε έναν πολυχρηστικό οδηγό, με τις απαντήσεις στις συνήθεις απορίες των πολιτών, όταν αυτοί καλούνται να υποβάλουν Δήλωση Φόρου Κληρονομιάς ή Δήλωση Φόρου Δωρεάς.

Οι δηλώσεις φόρου αυτές περνούν σχεδόν ολοκληρωτικά πλέον μέσα από την πλατφόρμα myPROPERTY, αν και η πλειονότητα των φορολογουμένων δεν έχει ίσως συνειδητοποιήσει ακόμη πλήρως όλα όσα ισχύουν στην πράξη, μέχρι τη στιγμή που καλούνται να τα εφαρμόσουν.

Σε κάθε περίπτωση, οι αλλαγές αυτές σημαίνουν λιγότερη φυσική παρουσία και επαφή με την εφορία, λιγότερες μετακινήσεις και ταλαιπωρία, αλλά περισσότερη ευθύνη και για τον πολίτη να γνωρίζει διαδικασίες, προθεσμίες και το "πού ανήκει" πλέον η υπόθεσή του.

Κληρονομιές στο myPROPERTY

Η δήλωση Φόρου Κληρονομιάς μπορεί να γίνει είτε από τον ίδιο τον κληρονόμο με τους κωδικούς myAADE, είτε μέσω συμβολαιογράφου, είτε από νόμιμο/εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο (λογιστή, συγγενή κ.λπ.).

Μετά την ηλεκτρονική υποβολή στο myProperty, η ΔΟΥ επαληθεύει τα στοιχεία (συγγένεια, περιουσία, απαλλαγές, προηγούμενες δωρεές/γονικές παροχές) και η πράξη προσδιορισμού του φόρου κοινοποιείται πλέον ψηφιακά, στα "Μηνύματά μου" στο myAADE, χωρίς φυσική επίδοση. Ο φορολογούμενος οφείλει να συγκεντρώσει δικαιολογητικά (ληξιαρχικές πράξεις, πιστοποιητικά δικαστηρίων για διαθήκες, συμβόλαια, βεβαιώσεις τραπεζών κ.λπ.) και να τα έχει έτοιμα να τα αναρτήσει σε ψηφιακή μορφή για να αποφύγει καθυστερήσεις ή διορθώσεις στη δήλωση.

Δωρεές - γονικές παροχές: το ιστορικό "μετράει"

Σε αυτές τις δηλώσεις πρέπει πλέον να αναγράφονται όλες οι προγενέστερες δωρεές και γονικές παροχές που είχαν τυχόν υποβληθεί παλαιότερα σε χαρτί, μαζί με τον φόρο που είχε βεβαιωθεί σε κάθε μία.

Αυτό σημαίνει ότι ο πολίτης που έχει κάνει ή λάβει δωρεές στο παρελθόν πρέπει να ανασυνθέσει το φορολογικό του ιστορικό -και η πλατφόρμα τον βοηθά σε αυτό ανασύροντας στοιχεία- διότι επηρεάζονται τα αφορολόγητα όρια και τα κλιμάκια φόρου που πρέπει να εφαρμοστούν. Οποιαδήποτε απόκρυψη ή λάθος δήλωση μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον φόρο και πρόστιμα, με δεδομένο ότι όλα τα στοιχεία "δένουν" πλέον ηλεκτρονικά μεταξύ τους (π.χ. από κτηματολόγιο, τράπεζες, myPROPERTY, Ε9).

ΚΕΦΟΚ και ΚΕΒΕΙΣ: νέα "κέντρα" για περιουσία και οφειλές

Τα Κέντρα Φορολογίας Κεφαλαίου (ΚΕΦΟΚ) αναλαμβάνουν συγκεντρωτικά τις υποθέσεις φόρων κεφαλαίου, όπως κληρονομιές, δωρεές, γονικές παροχές, φόρο μεταβίβασης ακινήτων και πολλές πράξεις πάνω σε ακίνητα και οχήματα που παλιότερα γίνονταν στα τμήματα ακινήτων των ΔΟΥ. Στην ηπειρωτική Ελλάδα, μεγάλο μέρος των αρμοδιοτήτων πολλών ΔΟΥ έχει ήδη μεταφερθεί στο ΚΕΦΟΚ Αττικής και στο ΚΕΦΟΚ Θεσσαλονίκης, με τις τοπικές ΔΟΥ να περιορίζονται.

Παράλληλα, πολύ δουλειά "πέφτει" και στα Κέντρα Βεβαίωσης και Είσπραξης (ΚΕΒΕΙΣ) οι οποίες έχουν αναλάβει τις αρμοδιότητες βεβαίωσης και είσπραξης εσόδων, για τις πληρωμές φόρων δωρεάς ή κληρονομιάς, αλλά και για οφειλές τις οποίες καταλείπουν θανόντες σε εν ζωή κληρονόμους.

Τι πρέπει να προσέξει ο πολίτης

Με αυτά τα δεδομένα, ο φορολογούμενος καλείται να ελέγξει σε ποιο ΚΕΦΟΚ ή ΚΕΒΕΙΣ υπάγεται η υπόθεσή του, ιδίως αν η παλιά του ΔΟΥ έχει αποψιλωθεί από αρμοδιότητες.

Επίσης πρέπει να είναι συνεπής στις προθεσμίες υποβολής δήλωσης κληρονομιάς (έως 12 ή και 24 δόσεις αν πρόκειται για ανήλικο) και πληρωμής των δόσεων, αλλά και να παρακολουθεί συστηματικά την ενότητα "Τα Μηνύματά μου" στο myAADE, γιατί εκεί κοινοποιούνται πλέον οι πράξεις προσδιορισμού φόρου, χωρίς να επιδίδονται πλέον "χαρτιά" στο σπίτι.

Έτσι, η νέα αρχιτεκτονική της ΑΑΔΕ γύρω από myPROPERTY, ΚΕΦΟΚ και ΚΕΒΕΙΣ υπόσχεται ταχύτερη εξυπηρέτηση και καλύτερο έλεγχο, αλλά μεταφέρει μεγάλο μέρος της ευθύνης κατανόησης και τήρησης των κανόνων στον ίδιο τον πολίτη, ο οποίος χρειάζεται καθαρή ενημέρωση και ψηφιακή υποστήριξη για να μην βρεθεί εκτεθειμένος.

Για τα θέματα αυτά, ο νέος χρηστικός οδηγός τον οποίο εξέδωσε η ΑΑΔΕ περιλαμβάνει συνολικά 86 συχνές ερωτήσεις - απαντήσεις που αφορούν τις διαδικασίες δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς ή δήλωσης Φόρου Κληρονομιάς μέσω ΔΟΥ (στην πλατφόρμα myPROPERTY).