Παρέμβαση του Τεχνικού Επιμελητηρίου για το Π.Δ. που αφορά στους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων

Επιστολή προς την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας απέστειλε το ΤΕΕ Πελοποννήσου, ζητώντας να γίνουν άμεσες νομοθετικές ρυθμίσεις για τη διόρθωση των στρεβλώσεων από την εφαρμογή του Π.Δ. 129/2025.

Προς:
1. Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας
κ. Σταύρο Παπασταύρου
2. Υφυπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας
κ. Νικόλαο Ταγαρά
3. Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού & Αστικού Περιβάλλοντος
κ. Ευθύμιο Μπακογιάννη

Αξιότιμοι Κύριοι,

Mε το Π.Δ. 129/2025 (ΦΕΚ194/τ.Δ΄/15.4.2025) καθορίζεται ο νέος τρόπος και η διαδικασία οριοθέτησης των οικισμών της Χώρας με πληθυσμό κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923 και επίσης καθορίζονται οι γενικοί όροι και περιορισμοί δόμησης σε αυτούς.

Πρόκειται για οικισμούς, που είτε δεν έχουν οριοθετηθεί, είτε τα όριά τους επανεγκρίνονται βάσει των νέων διατάξεων, λόγω καθορισμού των ορίων τους από “αναρμόδια όργανα”, σύμφωνα με το ΣτΕ, (αποφάσεις Νομαρχών).

Το Π.Δ. 129/2025  διαμορφώθηκε στην τελική του μορφή βάσει των κατευθύνσεων του νομοτεχνικού ελέγχου που προηγήθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Βασική κατεύθυνση είναι η οριοθέτηση των οικισμών όπως αυτοί είχαν διαμορφωθεί μέχρι το 1983.

Κατά τη διαδικασία δε, επανέγκρισης ή αναοριοθέτησης, απαγορεύεται η διεύρυνση του ορίου του οικισμού με βάση την πραγματική κατάσταση που προέκυψε μετά τον καθορισμό του. 

Είναι προφανές ότι με τον τρόπο αυτό αγνοείται πλήρως η υφιστάμενη κατάσταση, η πραγματική εξέλιξη και οι σύγχρονες ανάγκες των περιοχών αυτών. Δεν είναι δυνατόν να αποκλείεται από τον πολεοδομικό σχεδιασμό η οποιαδήποτε, μεταγενέστερη του έτους 1983, οικιστική ανάπτυξη, η οποία βασίστηκε στη κείμενη Νομοθεσία και πραγματοποιήθηκε με τις αποφάσεις των αρμόδιων κρατικών οργάνων.

Η συρρίκνωση των ορίων θα μετατρέψει πολλά αδόμητα οικόπεδα, τα οποία είναι άρτια και οικοδομήσιμα σήμερα, σε αγροτεμάχια που θα εμπίπτουν πλέον σε καθεστώς εκτός σχεδίου δόμησης. Αυτό θα έχει ως συνέπεια τη σοβαρή απαξίωση της μικρομεσαίας ιδιοκτησίας, μειώνοντας δραστικά την εμπορική αξία των επηρεαζόμενων ακινήτων και δημιουργώντας σημαντική οικονομική ζημία στους ιδιοκτήτες που έχουν προγραμματίσει την αξιοποίησή τους με βάση το υφιστάμενο καθεστώς.

Επιπροσθέτως η απόρριψη από το ΣτΕ του καθορισμού της αραιοδομημένης ζώνης Γ των οικισμών, κρίνοντάς την ως περιοχή εκτός σχεδίου δόμησης (ήτοι απαίτηση για γήπεδο άνω των 4 στρεμμάτων και πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο), αποθαρρύνει κάθε τάση ανάπτυξης και επιστροφής στην περιφέρεια που αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις πληθυσμιακής συρρίκνωσης και οικονομικής στασιμότητας.

Η ολομέλεια του ΣτΕ, κάνοντας επίκληση στην προστασία του περιβάλλοντος με τις πρόσφατες αποφάσεις της, προκαλεί σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στους πολίτες, αγνοώντας άλλα θεμελιώδη, κατοχυρωμένα από το Σύνταγμα, δικαιώματα αυτών.

Η έκδοση αποφάσεων για την εκτός σχεδίου δόμηση, 38 χρόνια μετά το Π.Δ. της 24.5.85 [ΦΕΚ270/τ.Δ/31.5.85], η έκδοση απόφασης για τα κίνητρα του Ν.Ο.Κ., 12 χρόνια μετά την ψήφιση του Ν.4067/12 και τελευταία οι κατευθύνσεις για τις αναοριοθετήσεις των οικισμών, 40 χρόνια μετά το Π.Δ. της 24.4.85 [ΦΕΚ 181/τ.Δ/3.5.’85], εγείρουν πολλά ερωτήματα και προβληματισμούς. Συγχρόνως η Πολιτεία επιδεικνύει έλλειψη τόλμης να προχωρήσει στη δημιουργία σαφούς νομοθετικού πλαισίου που θα επιλύει τα προβλήματα αυτά.

Όλα τα ανωτέρω έχουν επηρεάσει αρνητικά την αγορά ακινήτων, την ανοικοδόμηση, τις επενδύσεις, τους ρυθμούς ανάπτυξης της Χώρας. Τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν σοβαρή επιβράδυνση της οικοδομικής δραστηριότητας. Έχει δημιουργηθεί στους ιδιοκτήτες και στους επαγγελματίες αίσθημα ανασφάλειας δικαίου για θέματα πολεοδομικής νομοθεσίας. Ακόμη και νομίμως εκδοθείσες οικοδομικές άδειες δεν μπορούν να υλοποιηθούν, αφού μεταγενέστερα οι διατάξεις, σύμφωνα με τις οποίες εκδόθηκαν, κρίνονται αντισυνταγματικές.

Το ΤΕΕ Πελοποννήσου ζητά από την Πολιτεία να προβεί άμεσα στις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις για τη διόρθωση όλων των προαναφερθεισών σοβαρών στρεβλώσεων, σεβόμενη τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών.

Με εκτίμηση
Η Πρόεδρος ΤΕΕ Πελοποννήσου
Χαρίκλεια Δ. Τσιώλη
Πολ. Μηχ/κός Ε.Μ.Π.- Μ.Sc