Τέλος στα αφορολόγητα κινεζικά προϊόντα από το 2026

Από τις αρχές του 2026, η Ευρωπαϊκή Ένωση καταργεί οριστικά την τελωνειακή απαλλαγή για δέματα αξίας κάτω των 150 ευρώ, που σημαίνει ότι κάθε πακέτο που εισάγεται από τρίτες χώρες θα υπόκειται πλέον σε κανονικούς τελωνειακούς ελέγχους, δασμούς και προβλεπόμενα τέλη διαχείρισης, όπως αποφασίστηκε την Πέμπτη (13.11.2025) από το Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECOFIN).

Το μέτρο αυτό για την κατάργηση αφορολόγητου στα μικροδέματα στηρίζει σθεναρά η Ελλάδα και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης ως αναγκαίο για τον υγιή ανταγωνισμό, την προστασία των εσόδων και την ασφάλεια των προϊόντων. Πλέον, επιχειρήσεις και καταναλωτές αρχίζουν να ζυγίζουν τα υπέρ και τα κατά των νέων εξελίξεων.

Για την Ελλάδα, η στήριξη και επίσπευση του μέτρου υπαγορεύεται από την ανάγκη για μια πολιτική που θα εξισορροπεί τα συμφέροντα καταναλωτή, του εγχώριου εμπορίου αλλά και την προστασία των δημοσίων εσόδων, βάζοντας τέλος σε στρεβλώσεις, «παράθυρα» και «Κερκόπορτες» που προέκυψαν με την έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου παγκοσμίως τις τελευταίες 2-3 δεκαετίες.

Στα «υπέρ» καταγράφονται η μείωση του αθέμιτου ανταγωνισμού από ξένες επιχειρήσεις, η αύξηση δημοσίων εσόδων, η αποτροπή αποστολής ακατάλληλων προϊόντων που δεν συμμορφώνονται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, αλλά και περιβαλλοντικά οφέλη από την αποθάρρυνση παραγωγής και υπερκατανάλωσης αμφιβόλου ποιότητος και προέλευσης ειδών και υλικών.

Στα «κατά» περιλαμβάνονται οι αυξήσεις τελικών τιμών σε «πολύ φθηνά» προϊόντα από τρίτες χώρες λόγω δασμών και τέλους διεκπεραίωσης που κατακλύζουν την Ευρώπη, πιθανή επιβάρυνση των χαμηλότερων εισοδημάτων που «κυνηγούν» τις χαμηλές τιμές, κίνδυνος καθυστερήσεων και γραφειοκρατίας στις διεκπεραιώσεις στα τελωνεία, νέα κόστη και διαδικασίες για ταχυμεταφορές/ταχυδρομεία/τελωνεία, αλλά και ανάγκη για προσεκτικό και ισορροπημένο σχεδιασμό στην επιβολή του «τέλους διαχείρισης» ανά πακέτο (τουλάχιστον 1,5- 2 ευρώ και άνω σύμφωνα με τις ως τώρα προτάσεις).

Τι αποφάσισε το ECOFIN

Οι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ συμφώνησαν την περασμένη Πέμπτη στην κατάργηση της απαλλαγής τελωνειακών δασμών για δέματα χαμηλής αξίας, επιταχύνοντας το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής (από το 2028 στις αρχές του 2026) που θα προβλέπει μια μεταβατική «απλή» λύση ώστε όλα τα δέματα να μπαίνουν σε διαδικασίες τελωνείου και δασμών. Ενώ σε δύο χρόνια, από το 2028, θα ληφθούν και αυστηρότερα μέτρα με νέα αναθεώρηση της Οδηγίας, με βάση και μια νέα πλατφόρμα στην οποία θα γίνεται ηλεκτρονικά η εκκαθάριση κάθε αγοράς από ηλεκτρονικά e-shops τρίτων χωρών που εισάγεται στην ΕΕ.

Τα κράτη-μέλη θα φέρουν συγκεκριμένες προτάσεις υλοποίησης για έγκριση στο επόμενο ECOFIN σε λιγότερο από ένα μήνα (έως τις 12/12) με στόχο μια νέα αρχιτεκτονική εισαγωγών των μικροδεμάτων από Κίνα και τρίτες χώρες, η οποία θα λειτουργήσει “το συντομότερο δυνατόν” εντός του 2026, κατά τρόπο πάντως που να μη προκαλεί πρόσθετες καθυστερήσεις και προβλήματα στα τελωνεία, από τον όγκο των μικροδεμάτων τα οποία θα συσσωρεύονται, ενώ σήμερα περνάνε «ατελώνιστα».

Τι αλλάζει για τον καταναλωτή

Κάθε δέμα από τρίτη χώρα θα αξιολογείται για δασμούς ανεξαρτήτως αξίας (πέραν του ΦΠΑ που ήδη ισχύει και επιβάλλεται τη στιγμή της αγοράς από τις πλατφόρμες μέσω IOSS/checkout) με συνέπεια οι τελικές τιμές να καθίστανται υψηλότερες και λιγότερο ελκυστικές από ό,τι σήμερα στα «φθηνά» πακέτα.

Εκτός από δασμούς, το σχέδιο προβλέπει και ξεχωριστό «τέλος διεκπεραίωσης» (handling fee) ανά μικροδέμα, ύψους περίπου 2 ευρώ σύμφωνα με την επικρατέστερη ως τώρα πρόταση, σαν μία χαμηλής ονομαστικής αξίας επιβάρυνση η οποία θα τεθεί σε ισχύ μετά τα μέσα του 2026 ενδεχομένως -αν και το τελικό ποσό και σχέδιο μένει να κλειδώσει πολιτικά.

Πώς επηρεάζονται Temu, Shein, Trendyol

Στο στόχαστρο μπαίνει το σύστημα πωλήσεων που εφαρμόζουν εταιρικές πλατφόρμες “τύπου” Temu, Shein, Bangood, Trendyol κλπ (αλλά και οι αγορές ίδιου τύπου μέσω e-bay) με «κράχτες» τις υπερβολικά χαμηλές τιμές (ultra low price) και δωρεάν αποστολές προς όλο τον κόσμο (free shipping).

Επί χρόνια το μοντέλο αυτό στηρίχθηκε εν πολλοίς στο χαμηλό όριο απαλλαγής από τα Τελωνεία της ΕΕ για αγορές ύψους έως 150 ευρώ («de minimis»). Επιπλέον το όριο αυτό επέτρεπε υποκοστολογήσεις από τις ξένες εταιρίες ή και «σπάσιμο» της παραγγελίας από τους αγοραστές, για να αποφεύγουν το όριο που είχε τεθεί.

Από τους επόμενους μήνες όμως, οι αγορές αυτές θα επιβαρυνθούν από δασμούς και τέλη, περιορίζοντας το πλεονέκτημα στην τελική τιμή έναντι των ευρωπαϊκών λιανεμπόρων πωλητών ή, ενδεχομένως ,αλλάζοντας και τις πολιτικές δωρεάν αποστολής και επιστροφών των προϊόντων αυτών από τις ξένες εταιρίες.

Η μετάβαση όμως σε καθεστώς πλήρους τελωνειακού ελέγχου μπορεί να επιφέρει καθυστερήσεις και προβλήματα στα Τελωνεία, κάτι που απαιτεί προσαρμογή και έγκαιρη αναβάθμιση στα τελωνειακά πληροφοριακά συστήματα, αλλά και να αυξήσει τα λειτουργικά κόστη των πλατφορμών.

Τι αλλάζει για τα e-shops

Για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά e-shops οι όροι του παιχνιδιού αλλάζουν και γίνονται περισσότερο ισότιμοι με τους εξ ανατολής ανταγωνιστές τους, καθώς τα άμεσα εισαγόμενα φθηνά πακέτα δεν θα διαφεύγουν δασμών, περιορίζοντας τη διαφορά τιμολόγησης με ευρωπαϊκές πλατφόρμες που πληρώνουν πλήρεις δασμούς και συμμορφώνονται με αυστηρά ποιοτικά και κατασκευαστικά πρότυπα.

Η χώρα μας αποτελεί πύλη εισόδου κινεζικών προϊόντων στην ΕΕ και πρωτοστάτησε μαζί με τη Γαλλία στις επίσπευση των μέτρων αυτών, ως απάντηση στα ζητήματα θεμιτού ανταγωνισμού που έχουν οι ελληνικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και e-shops έναντι πλατφορμών άμεσης πώλησης που αξιοποιούσαν τη σημερινή εξαίρεση.

Γιατί αλλάζει το καθεστώς

Η εκρηκτική αύξηση μικροδεμάτων από πλατφόρμες τρίτων χωρών (όπως Temu και Shein) έχει επιφέρει απώλειες και στα κράτη μέλη, όχι μόνο γιατί πλήττονται οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, αλλά επειδή συνδυάζεται με υποτιμολογήσεις και καταστρατηγήσεις, οδηγώντας σε απώλειες εσόδων και στρέβλωση ανταγωνισμού εις βάρος των κρατικών εσόδων και της ευρωπαϊκού λιανεμπορίου και βιομηχανίας.

Η ΕΕ επιδιώκει ισότιμους όρους, καλύτερο έλεγχο συμμόρφωσης και ασφάλειας προϊόντων και αποθάρρυνση «fast fashion» πρακτικών που διογκώνουν περιβαλλοντικό αποτύπωμα και παρακάμπτουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες.

Η Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι «από εδώ και στο εξής, όλα τα δέματα θα περνούν από συνήθεις τελωνειακές διαδικασίες» διασφαλίζοντας «δίκαιο ανταγωνισμό και καλύτερη προστασία του καταναλωτή», με δέσμευση για υποστήριξη στα κράτη-μέλη με άμεσα μεταβατικά μέτρα.