Ερώτηση Οδυσσέα-Χρηστίδη για την ανάθεση οφειλών ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών σε εισπρακτικές εταιρείες

Σε ερώτηση που καταθέσαμε με τον Βουλευτή και κοινοβουλευτικό υπεύθυνο για θέματα Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Παύλο Χρηστίδη, θέσαμε το ζήτημα της ανάθεσης ασφαλιστικών οφειλών ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών σε εισπρακτικές εταιρείες που αποφάσισε η Κυβέρνηση.

Στα μέσα Απριλίου, η Κυβέρνηση με νομοθετική διάταξη έδωσε τη δυνατότητα στον e-ΕΦΚΑ να αναθέτει σε ιδιωτικές εταιρείες (εισπρακτικές) τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών.

Για τη ρύθμιση αυτή δεν υπήρξε δημόσια διαβούλευση και έχει προκαλέσει την έντονη αντίδραση των φορέων της αγοράς, αφού μεταξύ άλλων εγείρονται σοβαρά ζητήματα για την προστασία προσωπικών δεδομένων των ασφαλισμένων στο ΕΦΚΑ.

Επιπλέον δε δόθηκε ποια είναι η προστιθέμενη αξία των εισπρακτικών εταιρειών σε σχέση με τις επιδόσεις του ΚΕΑΟ που:
Έχει συνολικές εισπράξεις ύψους 13.206.529.957 ευρώ έως το 2024.
Ενημερώνει τους οφειλέτες συστηματικά.

Έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να λαμβάνει μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης.
Αξιολογεί τους οφειλέτες και δημιουργεί προφίλ για τον καθένα.

Μάλιστα, φαίνεται ότι στις προθέσεις του Υπουργείου Εργασίας και του ΕΦΚΑ να μπουν στο στόχαστρο 1.888.365 μικροοφειλέτες, που έχουν δημιουργήσει χρέη προς τον ΕΦΚΑ έως 30.000 ευρώ έκαστος επειδή το δικό τους χρέος θεωρείται ληξιπρόθεσμο.

Επειδή τα δεδομένα καταδεικνύουν ότι η εν λόγω απόφαση της Κυβέρνησης αποσκοπεί πρωτίστως, να ανοίξει ακόμη μία αγορά για τις 12 εισπρακτικές εταιρείες, που λειτουργούν στη χώρα, ρωτήσαμε την Κυβέρνηση:

Ποια είναι η εμπειρία και τεχνογνωσία που έχουν οι ιδιώτες σε κάτι που κάνει ήδη ο ΕΦΚΑ με μετρήσιμα αποτελέσματα;

Με ποια διαδικασία θα ανατεθεί η διαχείριση και πώς θα πληρώνονται οι εισπρακτικές;

Αν υπάρχουν γνωμοδοτήσεις από τις αρμόδιες Αρχές (Αρχή Προστασίας Δεδομένων και Συνήγορο του Καταναλωτή);

Γιατί στοχεύει τους μικροοφειλέτες αντί για τους μεγάλους στρατηγικούς κακοπληρωτές;

Το περιεχόμενο της ερώτησης που κατατέθηκε

Προς:
Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών
Υπουργό Ανάπτυξης
Υπουργό Δικαιοσύνης

ΘΕΜΑ: Ποιον εξυπηρετεί η ανάθεση της διαχείρισης ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών σε εισπρακτικές εταιρείες, εκτός από τις ίδιες;

Με τις διατάξεις του άρθρου 215 του ν. 5193/2025, που ψηφίστηκε στα μέσα Απριλίου, δόθηκε η δυνατότητα στον Ηλεκτρονικό Εθνικό Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.), μετά από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου και εισήγηση του Συντονιστή του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών (Κ.Ε.Α.Ο.), να αναθέτει υπηρεσίες σχετικά με τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών εισφορών (εξαιρουμένης της είσπραξης και της αναγκαστικής εκτέλεσης), του μητρώου οφειλετών, καθώς και του σχεδιασμού και της εκτέλεσης δράσεων που σχετίζονται με τους σκοπούς του Κ.Ε.Α.Ο., σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, με στόχο την αύξηση της εισπραξιμότητας των οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών.

Στην πράξη, η διάταξη αυτή επιτρέπει να περάσει η διαχείριση των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών σε κάποια ή κάποιες από τις 12 Εταιρείες Ενημέρωσης Οφειλετών, οι οποίες περιλαμβάνονται στο μητρώο εταιρειών ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις και έχουν ιδρυθεί στο πλαίσιο του ν. 3758/2009, που ψηφίστηκε λίγους μήνες πριν τις εκλογές του 2009.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι ηγεσίες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και του ΕΦΚΑ σχεδιάζουν την προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάθεση του έργου της τηλεφωνικής ενημέρωσης των οφειλετών του ΕΦΚΑ.

Μάλιστα, γράφτηκε ότι σε αυτούς θα ανατεθεί να διαχωρίσουν τις οφειλές, ανάλογα με τη δυνατότητα είσπραξής τους, αλλά και με βάση τις δυνατότητες καταβολής μέρους αυτών, προκειμένου να διακριθούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές από τους οφειλέτες που μπορούν να τηρήσουν τις ρυθμίσεις.

Εκτιμάται, μάλιστα, από την αγορά ότι στο στόχαστρο της εταιρείας ή των εταιρειών που θα αναλάβουν αυτή τη διαχείριση θα τεθούν, σε πρώτη φάση, 1.888.365 μικροοφειλέτες, που έχουν δημιουργήσει χρέη προς τον ΕΦΚΑ έως 30.000 ευρώ έκαστος (σε σύνολο 13,18 δισ. ευρώ), καθώς θεωρείται ότι πρόκειται για σχετικά μικρά ποσά οφειλής με μεγαλύτερες πιθανότητες είσπραξης.

Ωστόσο, η διάταξη στερείται επαρκούς τεκμηρίωσης ως προς τη σκοπιμότητά της και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και από τους φορείς της αγοράς, οι οποίες έχουν διατυπωθεί τόσο κατά την ακρόαση των φορέων στη συζήτηση του νομοσχεδίου όσο και στη δημόσια σφαίρα. Για τον λόγο αυτό, προφανώς, η Κυβέρνησή της δεν έθεσε ποτέ τη διάταξη σε δημόσια διαβούλευση, όπως άλλωστε πράττει συστηματικά με μια σειρά από διατάξεις που εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα και σκοπιμότητες εις βάρος της κοινωνίας.

Ένα από τα κρισιμότερα ζητήματα που εντοπίζονται είναι η πρόσβαση που θα αποκτήσουν οι ιδιώτες που θα αναλάβουν το έργο στο μητρώο των οφειλετών και, κατ’ επέκταση, η δυνατότητα εκμετάλλευσης δεδομένων ή/και κατάχρησης ευαίσθητων πληροφοριών.

Επιπλέον, ένα σοβαρό ζήτημα είναι ποια θα είναι η προστιθέμενη αξία όσων αναλάβουν τη διαχείριση των οφειλών, πέραν της αύξησης της κερδοφορίας τους, στην εισπραξιμότητα των ληξιπρόθεσμων οφειλών του ΕΦΚΑ, τη στιγμή που το Κ.Ε.Α.Ο., το οποίο συστάθηκε το 2013:

Έχει συνολικές εισπράξεις ύψους 13.206.529.957 ευρώ έως το 2024, ενώ μόνο το 2024 εισέπραξε 1.960.602.100 ευρώ, σημειώνοντας τις υψηλότερες ετήσιες εισπράξεις από την έναρξη λειτουργίας του και αύξηση εισπράξεων περίπου 15% σε σχέση με το 2023.

Ενημερώνει τους οφειλέτες συστηματικά: μόνο το Δ΄ Τρίμηνο του 2024 απέστειλε 255.812 ατομικές ειδοποιήσεις (συνολικά, από το 2013 έχει στείλει 2.632.918 ειδοποιήσεις).

Έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα να λαμβάνει μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης.
Αξιολογεί τους οφειλέτες και δημιουργεί προφίλ για τον καθένα, με πληροφορίες που αντλεί από τη Γ.Γ.Π.Σ., το Γ.Ε.ΜΗ. κ.λπ., καθορίζοντας τον βαθμό εισπραξιμότητας και επισφάλειας κάθε οφειλής.

Δεδομένου ότι όλα τα ανωτέρω καταδεικνύουν πως η διάταξη του άρθρου 215 του ν. 5193/2025 αποσκοπεί, επί της ουσίας, να ανοίξει ακόμη μία αγορά για τις εισπρακτικές εταιρείες, ερωτώνται οι κ. Υπουργοί που τη συνυπέγραψαν:

1.Ποια είναι η «εμπειρία, τεχνογνωσία αλλά και σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία από τον ιδιωτικό τομέα» που θα συμβάλουν στην εισπραξιμότητα των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ, στα οποία αναφέρθηκε χωρίς περαιτέρω διευκρινίσεις η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, και ποιος ακριβώς τα κατέχει;
2.Γιατί απέφυγαν τη δημόσια διαβούλευση της διάταξης αυτής με τον ιδιωτικό τομέα που επικαλούνται, καθώς και με τις καταναλωτικές οργανώσεις, πριν την καταθέσουν στη Βουλή;
3.Που και πως θα αποτυπώνεται η αμοιβές των αναδόχων του έργου για να τις γνωρίζουν οι ασφαλισμένοι στον ΕΦΚΑ και εν γένει οι Έλληνες φορολογούμενοι;
4.Έλαβαν, τουλάχιστον, γνωμοδότηση από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων πριν καταθέσουν τη διάταξη αυτή προς ψήφιση στη Βουλή; Επιπλέον, ποια είναι τα συμπεράσματα της Αρχής από τη λειτουργία των Εταιρειών Ενημέρωσης Οφειλετών του ν. 3758/2009 έως σήμερα;
5.Ποιες είναι οι ουσιαστικές δικλείδες ασφαλείας που θα τεθούν για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των οφειλετών του ΕΦΚΑ;
6.Έλαβαν γνωμοδότηση από τον Συνήγορο του Καταναλωτή, ο οποίος λαμβάνει και χειρίζεται καταγγελίες για τις παράνομες και καταχρηστικές πρακτικές των εισπρακτικών εταιρειών;
7.Ποιο ακριβώς θα είναι το φυσικό αντικείμενο που θα αναλάβουν οι ιδιωτικές εταιρείες που προβλέπονται στις διατάξεις, με ποιες διαγωνιστικές διαδικασίες του ν. 4412/2016 θα τους ανατεθεί και πώς ακριβώς θα πληρώνονται για τις υπηρεσίες αυτές;
8.Αν τελικά εμμένουν στην απόφαση τους να επιστρατεύσουν την «τεχνογνωσία του ιδιωτικού τομέα» γιατί δεν την περιορίζουν τουλάχιστον στους μεγάλους οφειλέτες και στους στρατηγικούς κακοπληρωτές αλλά την κατευθύνουν, όπως διαφαίνεται, σε αυτούς που έπληξαν περισσότερο οι απανωτές κρίσεις της τελευταίας δεκαπενταετίας;