"Με το νομοσχέδιο για την ΕΡΤ ενισχύεται ο διοικητικός και πολιτικός έλεγχος από το Μέγαρο Μαξίμου"

Ο Βουλευτής Αρκαδίας και Τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γιώργος Παπαηλιού στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό «Εκσυγχρονισμός νομικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας της «Ελληνικής Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης Ανώνυμης Εταιρείας (Ε.Ρ.Τ. Α.Ε.)» και ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα της και της ανταγωνιστικότητάς της στην αγορά των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης - Λήψη μέτρων για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/1083 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Απριλίου 2024, σχετικά με τη θέσπιση κοινού πλαισίου για τις υπηρεσίες μέσων ενημέρωσης στην εσωτερική αγορά και την τροποποίηση της οδηγίας 2010/13/ΕΕ (Ευρωπαϊκός Κανονισμός για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης – Europian Media Freedom Act)» είπε, μεταξύ των άλλων τα εξής:

Ο όρος fake news, αλλά και οι ίδιες οι ψευδείς ειδήσεις εμφανίζονται ολοένα και περισσότερο στο δημόσιο χώρο, στη δημοσιότητα-βρίσκονται στην προμετωπίδα του δημόσιου διαλόγου, όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη και παντού.
Οι πολίτες δεν γνωρίζουν και δεν μπορούν να διαγνώσουν, τι είδους ενημέρωση και ειδήσεις τους προσφέρονται.
Η δημόσια τηλεόραση-η ΕΡΤ θα μπορούσε και θα έπρεπε να κινείται και να λειτουργεί προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Όμως το υπό κρίση νομοσχέδιο δεν λειτουργεί μ΄ αυτό τον σκοπό.
Η συζήτηση επί του συγκεκριμένου νομοσχεδίου δεν είναι μία τεχνική συζήτηση.

Είναι μία συζήτηση για το πώς αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση της ΝΔ και πως αντιλαμβάνονται η προοδευτική αντιπολίτευση και η κοινωνία τη δημοκρατία, για το πώς λειτουργεί το κράτος δικαίου, για το αν οι θεσμοί που οφείλουν να υπηρετούν τον πολίτη μένουν πραγματικά ανεξάρτητοι ή αν τελικά υποτάσσονται στην εκάστοτε κυβέρνηση.
Και σε αυτή τη συζήτηση η ΕΡΤ βρίσκεται στο κέντρο, όχι επειδή είναι ένας ακόμη δημόσιος οργανισμός, αλλά επειδή η ενημέρωση αποτελεί ένα από τα θεμέλια της δημοκρατικής τάξης.

Γιατί αλήθεια, ποιος μπορεί πλέον να ισχυριστεί ότι η ΕΡΤ λειτουργεί ως ανεξάρτητος δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας; όταν η κυβερνητική γραμμή αναπαράγεται αυτούσια, όταν η αντιπολίτευση εμφανίζεται αποσπασματικά και υπό όρους, όταν κρίσιμα θέματα «θάβονται»- αποσιωπώνται, ή «χρωματίζονται» σύμφωνα με τις κυβερνητικές επιταγές, όταν η συντακτική ανεξαρτησία είναι υπό αίρεση. Κι αυτό δεν είναι υπερβολή: είναι η καθημερινότητα που βλέπουν οι πολίτες.

Το νομοσχέδιο δεν αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα. Τα βαθαίνει. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ψευδώς, ότι αποπολιτικοποιείται η λειτουργία της ΕΡΤ, αλλά στην πραγματικότητα ενισχύεται ο διοικητικός και πολιτικός έλεγχος από το Μέγαρο Μαξίμου: Μεταφέρονται αρμοδιότητες, αλλάζουν ισορροπίες, αποδυναμώνονται οi όποιοι μηχανισμοί εσωτερικής λογοδοσίας και δημιουργείται ένας οργανισμός ακόμη πιο ευάλωτος στις παρεμβάσεις της εκτελεστικής εξουσίας. Και αυτά δεν μπορούν να ονομαστούν μεταρρύθμιση. Μόνο χειραγώγηση της κοινής γνώμης-του λαού μπορούν να χαρακτηριστούν.

Η κατάσταση και αντιμετώπιση της ΕΡΤ δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο. Εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο σχεδίου συρρίκνωσης της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα. Μιάς ελευθερίας που, σύμφωνα με διεθνείς δείκτες, κατατάσσει τη χώρα μας στη θέση 107 παγκοσμίως.

Δεν πρόκειται για μία αφηρημένη κατάταξη. Πρόκειται για τη συμπύκνωση μιάς πραγματικότητας που όλοι γνωρίζουμε: παρακολουθήσεις δημοσιογράφων, πιέσεις για αλλοίωση ρεπορτάζ, στοχοποίηση όσων ερευνούν υποθέσεις δημοσίου ενδιαφέροντος-συμφέροντος, συστηματική χρήση μηνύσεων και αγωγών ως μέσων εκφοβισμού.

Και βέβαια, η υπόθεση της κρατικής διαφήμισης, στο πλαίσιο της οποίας ευδοκιμούν οι «περίφημες» λίστες, με τη λίστα Πέτσα να αποτελεί κυρίαρχο παράδειγμα, που τραυματίζει βαθιά την εμπιστοσύνη των πολιτών στην αντικειμενικότητα της ενημέρωσης.

Σε αυτό το δυστοπικό περιβάλλον η κυβέρνηση της ΝΔ εισάγει τον ευρωπαϊκό κανονισμό για τα slapp. Έναν κανονισμό που στόχο έχει να προστατεύσει δημοσιογράφους, επιστήμονες, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών από καταχρηστικές αγωγές. Έναν κανονισμό που γεννήθηκε από την ανάγκη να προστατευθεί η αλήθεια από τις ενέργειες-τις παρεμβάσεις της εξουσίας-την εξουσία.

Και τι πράττει η κυβέρνηση; Αντί για πλήρη ενσωμάτωση, ενσωματώνει τον κανονισμό μισό, μόνο τα μισά άρθρα. Και μάλιστα αποσύρονται, μετά τη διαβούλευση, άρθρα που αφορούν κρίσιμους μηχανισμούς προστασίας της ελευθεροτυπίας.

Είναι τουλάχιστον προβληματικό να εμφανίζονται στη δημόσια διαβούλευση συγκεκριμένες διατάξεις, και στη συνέχεια να εξαφανίζονται πριν από την κατάθεση στη Βουλή. Αυτό κάτι δείχνει. Κι αυτό που δείχνει δεν είναι η προσήλωση στους θεσμούς, αλλά (είναι) η επιδίωξη ελέγχου της πληροφόρησης-η προσήλωση στον έλεγχο της πληροφορίας.

Η ελευθερία του Τύπου είναι η βάση επί της οποίας οικοδομείται το κράτος δικαίου. Χωρίς ανεξάρτητη και ελεύθερη ενημέρωση, χωρίς δημοσιογράφους που μπορούν να ερευνήσουν χωρίς φόβο, χωρίς δημόσια τηλεόραση που να λειτουργεί ως αντίβαρο και όχι ως κυβερνητικό φερέφωνο, η δημοκρατία δεν λειτουργεί πραγματικά.

Υπάρχει μόνο τυπικά.

Σήμερα, με αυτό το νομοσχέδιο, η κυβέρνηση της ΝΔ του «καθεστώτος Μητσοτάκη» δεν προχωρεί προς την ενίσχυση των θεσμών. Προχωρεί προς τη συρρίκνωση της ανεξαρτησίας τους.
Με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, η ΕΡΤ δεν θωρακίζεται.

Υποτάσσεται στη βούληση του «καθεστώτος». Δεν ενισχύεται ο πλουραλισμός-η πολυφωνία. Περιορίζεται μέχρι κατάργησής τους.
Επειδή το «καθεστώς Μητσοτάκη» γνωρίζει ότι η ενημέρωση είναι δύναμη, επιχειρεί να την κρατήσει υπό διαρκή κυβερνητικό έλεγχο.