«Το επόμενο βήμα της χώρας πρέπει να περνά μέσα από την ενίσχυση της περιφερειακής διακυβέρνησης»

Με μια ομιλία που έθεσε στο επίκεντρο τη δικαιοσύνη, την εμπιστοσύνη των πολιτών και την ανάγκη για πραγματική πολυεπίπεδη διακυβέρνηση, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου και Β’ Αντιπρόεδρος της ΕΝΠΕ, Δημήτρης Πτωχός, παρενέβη στη Γενική Συνέλευση της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, σε μια περίοδο κρίσιμη για το μέλλον της Αυτοδιοίκησης.

Η προβολή της Αυτοδιοίκησης και η αδικία στον καθημερινό της ρόλο

Ο Περιφερειάρχης Δημήτρης Πτωχός ξεκίνησε την ομιλία του με μια παρατήρηση: ότι το ενδιαφέρον της δημοσιότητας στις συνεδριάσεις των συλλογικών οργάνων στρέφεται κυρίως στο σημείο όπου η Αυτοδιοίκηση τέμνεται με την κεντρική πολιτική, παραμερίζοντας τον τεράστιο όγκο δουλειάς που παράγεται καθημερινά σε κάθε Περιφέρεια. «Αυτό πρέπει να μας ενοχλεί», είπε χαρακτηριστικά, καθώς συσκοτίζει τις πραγματικές ευθύνες και δυσκολίες των Περιφερειών, ιδίως όταν οι αρμοδιότητες παραμένουν θολές και ανεπαρκώς ορισμένες.

Νέος Κώδικας Αυτοδιοίκησης – μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί

Ο Περιφερειάρχης στάθηκε ιδιαίτερα στη σύνταξη του νέου Κώδικα Αυτοδιοίκησης, έργο του Υπουργού Θοδωρή Λιβάνιου, το οποίο χαρακτήρισε σοβαρή και οργανωμένη προσπάθεια με τη δυναμική να αποτελέσει το θεμέλιο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της ενίσχυσης της περιφερειακής διοίκησης. «Αξίζει ένα μεγάλο μπράβο», είπε, επιμένοντας ότι η στιγμή προσφέρεται για μια ανοιχτή, έντιμη και γενναία συζήτηση για το μέλλον της Αυτοδιοίκησης.

Το ζήτημα των αρμοδιοτήτων

Ο κ. Πτωχός επεσήμανε ότι οι Περιφέρειες έχουν ήδη αποδείξει τον κρίσιμο ρόλο τους στην ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, την περιβαλλοντική πολιτική και την επιχειρησιακή ετοιμότητα. Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι η χώρα δεν θα μπορέσει να προχωρήσει εάν δεν υπάρξει πλήρης και σαφής καθορισμός των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο κράτος, την Αυτοδιοίκηση και τις Περιφέρειες.
«Δεν ζητάμε εξουσία – ζητάμε καθαρότητα ευθύνης», υπογράμμισε.
Τόνισε ότι, αφού οι πολίτες θεωρούν έτσι κι αλλιώς τις Περιφέρειες υπεύθυνες για τα πάντα, είναι εύλογο να κριθούν με βάση τις πραγματικές τους αρμοδιότητες και όχι με βάση το πόσο συχνά χρειάζεται να ζητούν πόρους και λύσεις από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Οι διαφορετικές ανάγκες ανά Περιφέρεια

Με παραδείγματα από την Κρήτη, τη Δυτική Μακεδονία, τις Κυκλάδες και τη Θεσσαλία, ανέλυσε πως η κλιματική προσαρμογή, η αγροτική ανάπτυξη, η ύδρευση και η άρδευση βιώνονται με εντελώς διαφορετικό τρόπο σε κάθε περιοχή. Έθεσε έτσι το κρίσιμο ερώτημα:
«Πόσο δίκαιος μπορεί να είναι ένας κεντρικός σχεδιασμός που αγνοεί αυτές τις διαφορές;» Γι’ αυτό και ζήτησε μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και θεσμοθετημένη συμμετοχή των Περιφερειών στον σχεδιασμό πολιτικής.

Η οικονομική αυτοτέλεια ως προϋπόθεση της διοικητικής αυτοτέλειας

Ο Περιφερειάρχης ήταν κατηγορηματικός: «δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστική Αυτοδιοίκηση χωρίς πόρους». Οι ελληνικές Περιφέρειες, όπως είπε, λαμβάνουν ένα εξαιρετικά μικρό μέρος του κρατικού προϋπολογισμού σε σχέση με τις ευρωπαϊκές.
Η μεταφορά πόρων, τόνισε, δεν είναι λογιστικό θέμα αλλά βαθιά πολιτική μεταρρύθμιση. Ζήτησε την καθιέρωση Περιφερειακού Αναπτυξιακού Πόρου, πλήρη δημοσιονομική αυτοτέλεια, ευελιξία στη διαχείριση εσόδων και πόρων που κατανέμονται με διαφάνεια, αναλογικότητα και με βάση τις πραγματικές αναπτυξιακές ανάγκες.

Η κρίση εμπιστοσύνης και ο ρόλος της Αυτοδιοίκησης στην υπέρβασή της

Με ιδιαίτερη έμφαση, ο Περιφερειάρχης Δημήτρης Πτωχός μίλησε για την ανάγκη ενίσχυσης της αξιοπιστίας της Αυτοδιοίκησης ως αντίδοτο στην βαθιά κρίση εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς. «Αν οι πολίτες δεν εμπιστευτούν πρώτα εμάς, δύσκολα θα εμπιστευτούν κάποιον άλλο», σημείωσε. Η ενίσχυση των χρηματοδοτικών εργαλείων, η επένδυση στις δεξιότητες και στο ανθρώπινο δυναμικό και η δυνατότητα ουσιαστικής δράσης αποτελούν, σύμφωνα με τον ίδιο, το κλειδί για να αξιολογείται πλέον η Περιφέρεια από το αποτέλεσμα και όχι από τις δικαιολογίες της έλλειψης αρμοδιοτήτων. «Είναι αμήχανο και άχαρο κάθε απολογιστική συζήτηση να καταλήγει σε γκρίνια για όσα ΘΑ κάναμε ΑΝ είχαμε την αρμοδιότητα να τα κάνουμε», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Οι Περιφέρειες ως εργαλεία εθνικής προόδου – όχι διακοσμητικοί θεσμοί

Ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου ξεκαθάρισε ότι οι Περιφέρειες είναι θεσμοί με πραγματική ισχύ και δυνατότητα συμβολής στην εθνική ανάπτυξη.
Η ενίσχυση της περιφερειακής διακυβέρνησης, η δημοκρατική λογοδοσία, η απλοποίηση διαδικασιών, η σαφήνεια στις αρμοδιότητες και η εισαγωγή σύγχρονων θεσμικών εργαλείων είναι, κατά τον ίδιο, απαραίτητες προϋποθέσεις για το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα της χώρας.

Υπεράσπιση της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ

Ιδιαίτερη θέση στην ομιλία του είχε η αναφορά στην ανάγκη κοινής προσπάθειας για την υπεράσπιση και ενίσχυση της Πολιτικής Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Είναι μια πολιτική ζωτικής σημασίας για τις Περιφέρειες, για την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και για τη μείωση των ανισοτήτων», τόνισε, καλώντας τις Περιφέρειες να ενοποιήσουν φωνή και δράση στα ευρωπαϊκά και εθνικά όργανα.

Το κεντρικό μήνυμα

Ο Περιφερειάρχης ολοκλήρωσε την παρέμβασή του με μια φράση που συμπυκνώνει την κεντρική του θέση: «Αν θέλουμε η χώρα να κάνει το επόμενο βήμα, πρέπει πρώτα να ενισχυθεί η περιφερειακή διακυβέρνηση, να μεγαλώσουν οι Περιφέρειές της».