Ο βουλευτής Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γιώργος  Παπαηλιού, μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής, για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Εθνικός Κλιματικός Νόμος …», είπε, μεταξύ των άλλων τα εξής :

1) Η κλιματική κρίση αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τον πλανήτη  και  την ίδια τη  ζωή μας. Προκαλεί τεράστιες αλλαγές στην οικονομία, και περαιτέρω, επιπτώσεις στο κοινωνικό εποικοδόμημα.  

Σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται επιτακτική η ανάγκη  αλλαγής του παραγωγικού-καταναλωτικού υποδείγματος, ώστε να αντιμετωπιστούν  η ενεργειακή φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες που προκαλούνται. 

Όμως το νομοσχέδιο δεν επαρκεί για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης, ούτε τεχνικά προς την κατεύθυνση της μείωσης των εκπομπών αερίου και της διαχείρισης των άλλων συνεπειών της, όπως είναι η αύξηση της θερμοκρασίας, ούτε κοινωνικά.

Επιπλέον δεν εμπεριέχει το απαιτούμενο σχέδιο για την αναγκαία μακροπρόθεσμη στρατηγική  που  θα εμπλέκει σ΄ αυτήν όλους τους παραγωγικούς και κοινωνικούς φορείς.

Χωρίς τη συμμετοχή τους, οποιαδήποτε τεχνικής φύσεως μέτρα ή στόχοι, θα είναι αναποτελεσματικά, κοινωνικά άδικα και συνακόλουθα μη βιώσιμα.

Το νομοσχέδιο που επιγράφεται «Εθνικός Κλιματικός Νόμος …» απέχει από την ικανοποίηση της ανάγκης για την εφαρμογή ενός θεσμικού πλαισίου που θα αποτελέσει ένα σύγχρονο εργαλείο άσκησης της εθνικής κλιματικής πολιτικής, εναρμονισμένης με τα δεδομένα και τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή κλιματική και ενεργειακή πολιτική και τις επιταγές της κλιματικής επιστήμης. 

Βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει το θεσμικό πλαίσιο ενός «Εθνικού Κλιματικού Νόμου» είναι,  

να εμπεριέχει μια επιστημονική τεκμηρίωση,

να ορίζει της βασικές αρχές του νέου παραγωγικού και καταναλωτικού υποδείγματος, 

να θέτει συγκεκριμένους κλιματικούς στόχους , 

να ενισχύει τις λύσεις που βασίζονται στη φύση, 

να προστατεύει το δικαίωμα για ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον, 

να εμπεριέχει ρυθμίσεις που να διασφαλίζουν την καθολική πρόσβαση στα βασικά αγαθά του νερού και της ενέργειας, 

να αποτυπώνει με σαφήνεια το ρόλο της πολιτείας στη λεγόμενη «Πράσινη Μετάβαση»,

να ορίζει ένα σαφές και αποτελεσματικό σύστημα διακυβέρνησης που να ανταποκρίνεται στα νέα κλιματικά και συνεπώς παραγωγικά δεδομένα.. 

να διασφαλίζει την εκπροσώπηση της νέας γενιάς, η οποία θα βιώσει τη νέα περιβαλλοντική εποχή και αγωνίζεται    για την αλλαγή του παραγωγικού-καταναλωτικού υποδείγματος της οικονομίας  προς όφελος του περιβάλλοντος, 

και τέλος, να διασφαλίζει τη συμμετοχή  της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας στο νέο παραγωγικό- καταναλωτικό υπόδειγμα

Το νομοσχέδιο δεν πληροί τα παραπάνω προαπαιτούμενα, αφού  δεν αναγνωρίζει την κοινωνική διάσταση και τις αλλαγές που επιφέρει στους ανθρώπους και στην κοινωνία η ενεργειακή μετάβαση.

2) Η κυβέρνηση αιφνιδίως εξήγγειλε τη βίαιη απολιγνιτοποίηση, χωρίς σχεδιασμό, με τρόπο και σε χρόνο που ένας τέτοιος σχεδιασμός είναι ανέφικτος και χωρίς σχέδιο για τις περιοχές που φιλοξενούν λιγνιτικές μονάδες, όπως η Μεγαλόπολη και  η Δυτική Μακεδονία, με συνέπεια να υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να καταστούν «κρανίου τόπος».

Οι αλλοπρόσαλλες αποφάσεις της κυβέρνησης της ΝΔ για το χρόνο διακοπής της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων, αρχικά το 2023, στη συνέχεια το 2025, «μπροστά και πίσω», κατέληξε στο έτος 2028, όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο.

Όμως η αντικατάσταση του λιγνίτη βασίζεται στην αύξηση της ενεργειακής εξάρτησης από το ακριβό εισαγόμενο φυσικό αέριο.

Επί της ουσίας η κυβέρνηση σχεδιάζει και υλοποιεί μία πλασματική απολιγνιτοποίηση αφού στην πραγματικότητα, με την εξάρτηση  από το ακριβό εισαγόμενο φυσικό αέριο, ενισχύονται  μακροπρόθεσμα τα ορυκτά καύσιμα.

Η βίαιη απολιγνιτοποίηση σε συνδυασμό με τις πρακτικές αισχροκέρδειας που επικρατούν στην αγορά ενέργειας, έχουν οδηγήσει σε ακραία ακρίβεια, με συνέπεια τη φτωχοποίηση και την εξαθλίωση ευρέων κοινωνικών στρωμάτων. 

Στην κυβερνητική ενεργειακή πολιτική, τα εμπλεκόμενα και συγκρουόμενα στο συγκεκριμένο χώρο  μεγάλα συμφέροντα, ενσωματώνονται με τρόπο που αυτά ευνοούνται εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος και της ικανοποίησης των αναγκών της κοινωνικής πλειοψηφίας.

Αυτό προκύπτει και από τον τρόπο που η κυβέρνηση επιδιώκει «να ελαφρυνθούν» μερικώς οι λογαριασμοί του ρεύματος που έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη. Εκτός και αν, «φθηνή είναι η ενέργεια που δεν καταναλώνεται», όπως είπε και υπουργός της κυβέρνησης» στο πλαίσιο της ολιστικής προσέγγισης των πραγμάτων. Αν είναι δυνατόν  !!!

Μέχρι σήμερα η κυβέρνηση της ΝΔ αδρανεί,  αφήνοντας την οριακή τιμή συστήματος να προκύπτει από το «Χρηματιστήριο Ενέργειας» και μη θίγοντας τα υπερκέρδη των 4 παραγωγών ενέργειας. 

Μετά από μήνες ολόκληρους άρνησης παραδοχής της ύπαρξης υπερκερδών από την κυβέρνηση αποφασίστηκε, η χρηματοδότηση της στήριξης  να γίνει από  τη φορολόγηση, (90 % σύμφωνα με την εξαγγελία του πρωθυπουργού και το νομοσχέδιο)  των υπερκερδών (των ουρανοκατέβατων κερδών) (Οκτ 2021-Μαρτ 2022) που υπολογίστηκαν από τη ΡΑΕ στο ποσό των 927 εκ. ευρώ.

Έκτοτε καταβάλλεται προσπάθεια από την κυβέρνηση να εμφανιστούν πολύ λιγότερα, με την αφαίρεση των εκπτώσεων που χορηγήθηκαν από τη ΔΕΗ και των απωλειών όλων των εταιριών από τα σταθερά τιμολόγια. 

Σε αυτό το πλαίσιο, με τροπολογία της τελευταίας στιγμής, επιβάλλεται «άπαξ έκτακτη εισφορά», όχι φορολόγηση,   με τρόπο τεχνικά σύνθετο, ώστε να μην είναι σαφές επί ποίου ποσού θα επιβληθεί η «άπαξ έκτακτη εισφορά».

Επιπλέον η χρηματοδότηση της ελάφρυνσης θα γίνει από τον κρατικό προϋπολογισμό, δηλαδή από τη φορολόγηση των πολιτών. 

Αυτό σημαίνει, ότι η μερική ελάφρυνση των λογαριασμών του ρεύματος θα γίνει από τους ίδιους τους πολίτες, μέσω της φορολογίας.    

Εν κατακλείδι, το σχέδιο βίαιης απολιγνιτοποίησης υλοποιείται με μόνη στρατηγική την ιδιωτικοποίηση των ενεργειακών υποδομών της χώρας – ήδη έχουν εκχωρηθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη η περαιτέρω εκχώρησή τους, η διαχείριση των δικτύων και  η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αντί αυτές να είναι αντικείμενο δημοσίων πολιτικών και μεγάλων δημοσίων επενδύσεων. Έτσι αφήνονται-εκχωρούνται στα ιδιωτικά συμφέροντα, ο ενεργειακός σχεδιασμός, η ανταγωνιστικότητα, η διαμόρφωση του ενεργειακού μίγματος και των τιμών για την κατανάλωση (τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις), η επάρκεια,  η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας  και η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα. 

Η βίαιη απολιγνιτοποίηση  έρχεται σε αντίθεση με τα ενεργειακά συμφέροντα της χώρας αλλά και των  περιοχών που φιλοξενούν λιγνιτικές μονάδες, όπως η Μεγαλόπολη και η Δυτική Μακεδονία,  στις οποίες οι δυσμενείς συνέπειες από τη διακοπή της λειτουργίας τους δεν αναστέλλονται και δεν αποκαθίστανται λόγω έλλειψης σχεδιασμού.