Παπαηλιού: "Η δικαστική ανεξαρτησία δεν είναι δικαστικό προνόμιο, αλλά εγγύηση υπέρ των πολιτών"

Ο Βουλευτής Αρκαδίας και Τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Γιώργος Παπαηλιού, ως εκπρόσωπος του Προέδρου του Σωκράτη Φάμελλου στην επιστημονική ημερίδα της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων και
της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος «Δικαστική Ανεξαρτησία»

Η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, έναντι της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας, είναι κατοχυρωμένη θεσμικά, στο Σύνταγμα.

Όμως αυτό δεν αρκεί.

Η πραγματική ανεξαρτησία της κρίνεται και εσωτερικά, έναντι της
ηγεσίας της Δικαιοσύνης.

Πρέπει να διασφαλιστεί, ότι οι δικαστές και οι εισαγγελείς, θα μπορούν να ασκούν τα καθήκοντά τους, χωρίς παρεμβάσεις άνωθεν (με συστάσεις, εγκυκλίους, πειθαρχικές διώξεις και τρόπους κάθε άλλου είδους), με πλήρη ελευθερία και αίσθημα ευθύνης.Και βέβαια, να προστατεύονται από κάθε μορφή πίεσης, εκφοβισμού ή εκβιασμού.

Σε αυτό το πλαίσιο, η δικαστική ανεξαρτησία (κρίνεται) στο πεδίο, αφού χρειάζεται «να περάσει»στην πράξη.

Σήμερα, τα τελευταία 6 χρόνια, δεν μπορεί να αγνοηθεί, ότι το κράτος δικαίου στη χώρα μας διέρχεται μία βαθειά κρίση.

Πολλαπλά φαινόμενα αντιθεσμικής υπονόμευσης και παρεμβάσεων στη δικαιοσύνη και τις ανεξάρτητες αρχές από την εκτελεστική εξουσία-την κυβέρνηση σε σύμπραξη με την ηγεσία της (της δικαιοσύνης) και ισχυρούς εξωθεσμικούς παράγοντες και παράλληλα καθυστέρησης στην απονομή της (της
δικαιοσύνης).

Έτσι τίθεται υπό αμφισβήτηση το κράτος δικαίου,η ανεξαρτησία και η αξιοπιστία της και εν τέλει την ίδια τη Δημοκρατία και η ποιότητά της.

Μετά το σκάνδαλο Νοβάρτις, τις υποκλοπές και άλλες υποθέσεις δημοσίου ενδιαφέροντος, το «έγκλημα» των Τεμπών, με την εξελισσόμενη επιχείρηση συγκάλυψής του, είναι κορυφαία περίπτωση που αποδεικνύει «του λόγου το αληθές».

Με τη ανεξάρτητη και αμερόληπτη κρίση των δικαστικών λειτουργών, διασφαλίζονται τα δικαιώματα των πολιτών, κατοχυρώνεται η εμπιστοσύνη τους προς τους θεσμούς και εν τέλει διατηρούνται η κοινωνική ισορροπία, η κοινωνική συνοχή.

Είναι καθήκον όλων να προστατεύσουν τη θεσμική ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, στη σημερινή εποχή των μεγάλων προκλήσεων, των αντιθεσμικών πιέσεων, των κοινωνικών ανισοτήτων, μέσω των οποίων δοκιμάζονταιοι λειτουργίες του κράτους.

Ενώ, η επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση αποτελεί μία ευκαιρία, να αλλάξουν και θεσμικές ρυθμίσεις.

Κάποιες εξ αυτών αναιρούν εξ ορισμού τη συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία της δικαιοσύνης.

Ειδικά, αυτό αφορά στη συνταγματική ρύθμιση για τον τρόπο επιλογής της ηγεσίας της δικαιοσύνης, ώστε να αποκοπεί ο ομφάλιος λώρος από την εκάστοτε κυβέρνηση και να μην εξαρτάται από αυτήν, αλλά και σ΄ αυτές με τη σύσταση και τις αρμοδιότητες του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου και των άλλων Δικαστικών Συμβουλίων.

Πρέπει να διασφαλιστεί, ότι ο νόμος δεν πρέπει να υποκύπτει στην
παγίδα του (ποινικού) λαϊκισμού που επιβάλλεται για την
προώθηση συγκεκριμένων συμφερόντων αλλά και τη δημιουργία
εντυπώσεων. Και συγχρόνως, (ο νόμος) πρέπει να εφαρμόζεται
ισότιμα και δίκαια προς όλους, ανεξαρτήτως οικονομικής ισχύος,
κοινωνικής θέσης, πολιτικής εύνοιας.

Εν τέλει, πρέπει να διασφαλιστεί, ότι η Δικαιοσύνη θα λειτουργεί πραγματικά ως προστάτης των δικαιωμάτων των πολιτών και θεματοφύλακας της δημοκρατικής ομαλότητας.

Η δικαστική ανεξαρτησία δεν είναι δικαστικό προνόμιο, αλλά εγγύηση υπέρ των πολιτών, καθώς συναρτάται άμεσα με την εμπέδωση του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων.