Γ. Παπαηλιού: η επέκταση της αντιπυρικής περιόδου, ολόκληρο το 12μηνο, είναι αδήριτη ανάγκη

Ο Βουλευτής Αρκαδίας και Τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γιώργος Παπαηλιού κατά την ομιλία του στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας «Πλαίσιο για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας: Διατάξεις για την Πολιτική Προστασία και το Πυροσβεστικό Σώμα» είπε, μεταξύ των άλλων τα εξής:

Άλλη μία αντιπυρική περίοδος έχει ξεκινήσει με πυρκαγιές, που καταστρέφουν το περιβάλλον, τις καλλιέργειες, τις περιουσίες των πολιτών και απειλούν ακόμη και ανθρώπινες ζωές.

Δυστυχώς, όπως κάθε χρόνο, βρισκόμαστε στο ίδιο έργο θεατές.

Το νομοσχέδιο αποσκοπεί, έτσι τουλάχιστον αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, στην αναδιοργάνωση του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και στην ενίσχυση της λειτουργίας του Πυροσβεστικού Σώματος, σε μια εποχή που η ανάγκη για αποτελεσματική πρόληψη και για τη διαχείριση φυσικών καταστροφών είναι πιο πιεστική από ποτέ. Η εμπειρία των τελευταίων ετών – με τις φονικές πυρκαγιές, τις πλημμύρες και εν γένει τις φυσικές καταστροφές, ως συνέπεια και της κλιματικής κρίσης – έχει καταδείξει με τον πλέον εμφατικό τρόπο ότι οι υφιστάμενες δομές και διαδικασίες δεν επαρκούν.

Παρά τις διακηρύξεις περί ενίσχυσης της επιχειρησιακής επάρκειας των μηχανισμών και εν τέλει της ανθεκτικότητας του κράτους, το νομοσχέδιο δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει τις βαθιές, διαρθρωτικές αδυναμίες του συστήματος Πολιτικής Προστασίας. Απουσιάζει ένας σαφής στρατηγικός προσανατολισμός, που να θέτει μετρήσιμους στόχους και να εστιάζει όχι μόνο στην καταστολή, αλλά κυρίως στην πρόληψη, στην ανάλυση κινδύνου, στην τοπική ετοιμότητα και στην αξιοποίηση της γνώσης και των διεθνών λεγόμενων «καλών πρακτικών».

Η τακτική που ακολουθήθηκε από την Πολιτική Προστασία τα τελευταία χρόνια μέχρι σήμερα συνίσταται στην εκκένωση των οικισμών της περιοχής, στην οποία ξεσπούν πυρκαγιές. Και αυτό γίνεται χωρίς σχέδιο, με συνέπεια οι άνθρωποι να μην ξέρουν που «να σταθούνε» και που πάνε.

Παρά ταύτα, οι νέοι, αλλά και οι μεσόκοποι άνθρωποι των χωριών δεν πειθάρχησαν και παρέμειναν στα χωριά τους, ώστε έτσι, σε συνεργασία με τους άνδρες και τις γυναίκες του Πυροσβεστικού Σώματος που υπερέβαλλαν εαυτούς , να σώσουν τα χωριά, ζωές και περιουσίες.

Δεν έχει γίνει κάποια αποτίμηση των αποτελεσμάτων αυτής της τακτικής, ούτε βέβαια αυτοκριτική, ώστε, βάσει των «μαθημάτων» «παρελθουσών χρήσεων», να πορευτεί η χώρα και εφέτος και στο μέλλον.

Η πολιτική πρόληψης, είναι αποσπασματική, ασυνεχής και διέπεται από ασυνέπεια.

Τα τεχνικά μέσα είναι ανεπαρκή. Ούτε τα εναέρια μέσα μπορούν να ανταποκριθούν στις συνθήκες της σημερινής απαιτητικής εποχής. Όλα, και τα πυροσβεστικά οχήματα που είναι πεπαλαιωμένα και καταπονημένα, χρήζουν αντικατάστασης και πάντως διαρκούς συντήρησης, γι΄ αυτό και τίθενται εκτός λειτουργίας, την ώρα της «φωτιάς», και όχι μόνον.

Όμως για τη λειτουργία των τεχνικών μέσων χρειάζεται και επαρκές και κατάλληλο μόνιμο προσωπικό.

Και το Πυροσβεστικό Σώμα είναι υποστελεχωμένο. Υπάρχουν 3.500 οργανικά κενά.

Αντί της ομογενοποίησης των διαφόρων κατηγοριών πυροσβεστών, η κατηγοριοποίηση συνεχίζεται-επεκτείνεται, με την προσθήκη άλλης μιάς κατηγορίας, των επί θητεία πυροσβεστών. Η κατηγοριοποίηση δεν ανταποκρίνεται ούτε στις πραγματικές ανάγκες, ούτε στην παρεχόμενη εργασία, υπό τις ίδιες συνθήκες στο πεδίο από όλους-όλες τις κατηγορίες, αλλά υπό καθεστώς αβεβαιότητας-επισφάλειας και με διαφορετικούς όρους απασχόλησης.

Οι όποιες ανεπαρκείς προκηρύξεις ή οι όποιες απευθείας προσλήψεις, όχι πάντα για μόνιμο προσωπικό, για πελατειακούς λόγους, γίνονται συνήθως κατόπιν εορτής, αφού έχει ξεκινήσει η αντιπυρική περίοδος. Το ίδιο γίνεται και με την ανάθεση και προώθηση συγκεκριμένων έργων πρόληψης. Έτσι, καταλήγουν να συνιστούν «μία τρύπα στο νερό».

Η κήρυξη των πληγεισών περιοχών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, γίνεται μόνο και μόνο για να υπάρξουν απευθείας αναθέσεις.
Ασκείται πολιτική αποσπασματικής διαχείρισης, με κυρίαρχα στοιχεία, την υποστελέχωση, την υποχρηματοδότηση και κομματικές παρεμβάσεις στις κρίσιμες δομές, σε αντίθεση με όσα κατά καιρούς εξαγγέλλονται, περί πολιτικών πρόληψης, ετοιμότητας και επιτήρησης.
Προτείνεται, εκτός από την ίδρυση Ανεξάρτητης Αρχής Πολιτικής Προστασίας, που να λειτουργεί εκτός κυβερνητικού και κομματικού ελέγχου, η ενίσχυση της Δασικής Υπηρεσίας, η αναβάθμιση του Πυροσβεστικού Σώματος, με μόνιμες προσλήψεις στις υπηρεσίες πρώτης γραμμής.

Η κυβέρνηση της ΝΔ έχει τους εποχικούς πυροσβέστες «στην απέξω», όπως προκύπτει και από την τελευταία προκήρυξη, παρότι αυτοί βρίσκονται στην πρώτη γραμμή επί χρόνια και συνήθως, ως ντόπιοι, γνωρίζουν την περιοχή στην οποία επιχειρούν.

Η μονιμοποίησή τους είναι επιτακτική ανάγκη. γεγονός που ανταποκρίνεται στην κάλυψη πραγματικών αναγκών αλλά και σε αίτημα δικαιοσύνης για ανθρώπους που έχουν υπερβάλει εαυτούς και επί χρόνια ζουν υπό καθεστώς αβεβαιότητας Είναι αυτοί που έχουν ήδη προσφέρει, έχουν εκπαιδευτεί, έχουν υπηρετήσει, να αποκλείονται από τις προσλήψεις λόγω ηλικίας.

Το όριο ηλικίας των 30 ετών αφήνει «εκτός» εποχικούς πυροσβέστες, με τεράστια εμπειρία και τεχνογνωσία. Το κράτος οφείλει να αξιοποιεί την εμπειρία και την τεχνογνωσία που έχει ήδη επενδυθεί, και να μην ανακυκλώνει την προσωρινότητα και την εργασιακή ανασφάλεια.

Η επέκταση της αντιπυρικής περιόδου, ολόκληρο το 12 μηνο, είναι αδήριτη ανάγκη, λόγω της κλιματικής κρίσης που δεν γνωρίζει πλέον εποχές και λόγω της ενασχόλησης του Πυροσβεστικού Σώματος και με άλλα φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές-φαινόμενα.

Και βέβαια, απαιτείται ένταξη της τοπικής αυτοδιοίκησης και των δικτύων εθελοντών στις σχετικές επιχειρήσεις, ενημέρωση, εκπαίδευση των πολιτών και σχεδιασμός οργανωμένης ενεργού συμμετοχής τους.
Απαιτούνται αυτόνομοι αυτοτελείς πόροι και ειδικά χρηματοδοτικά εργαλεία, και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Τέλος, πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στα έργα υποδομής. Κανένας μηχανισμός δεν μπορεί να αποτρέψει μια φυσική καταστροφή, αν δεν έχει προηγηθεί σχεδιασμός, έργα, συντήρηση, πρόληψη.

Όμως, όπως παντού, ακόμη και στο πεδίο της Πολιτικής Προστασίας, την κυβέρνηση της ΝΔ κινεί ο κανόνας κόστους-οφέλους, όχι του κοινωνικού και περιφερειακού, αλλά του στενά οικονομικού-ή μάλλον οικονομίστικου και βέβαια του στενά κομματικού. .

Εν κατακλείδι, πρέπει να οικοδομηθεί ένας μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας που να στηρίζεται στο δημόσιο συμφέρον, στον συντονισμό των φορέων, στην ενεργό συμμετοχή της κοινωνίας, αλλά και στον ουσιαστικό, θεσμικό ρόλο του κράτους. Η ασφάλεια των πολιτών, η προστασία της ζωής και της περιουσίας, δεν μπορεί να είναι αντικείμενο πρόχειρων ρυθμίσεων ή αποσπασματικών παρεμβάσεων.

Χρειάζεται σχέδιο, συνέπεια, διαφάνεια, πόροι και πολιτική βούληση.