Το Θέατρο ως "μήνυμα" για το ζοφερό παρόν και το αβέβαιο μέλλον (photos)

Ευτυχώς, θα λέγαμε, που υπάρχουν και παραστάσεις όπως αυτή, οι οποίες δικαιώνουν τον όρο "πολιτισμός", έναν όρο που στη σύγχρονη- και όχι μόνο- εποχή, έχει κακοποιηθεί βάναυσα, καθώς χρησιμοποιείται, συχνά, για να περιγράψει θεάματα και δρώμενα που μόνο ως "πολιτιστικά" δεν θα έπρεπε να θεωρούνται.

Φυσικά, δεν περιμέναμε κάτι διαφορετικό από έναν πραγματικό δάσκαλο του Θεάτρου, όπως ο Θεόδωρος Τερζόπουλος, ο οποίος, και στη συγκεκριμένη περίπτωση, παρέδωσε ένα μάθημα αρτιότητας, συνοχής και περιεχομένου, όσον αφορά τη "ματιά" του επάνω στην τριλογία του Αισχύλου.

Θάνατος, παρακμή και άνθρωποι-ρομπότ

Οι παραπάνω καταστάσεις διαπερνούσαν και ήταν, ποικιλοτρόπως, παρούσες καθ' όλη τη διάρκεια της παράστασης, που ξεπέρασε τις 3 ώρες. Με την κίνηση των ερμηνευτών, τις εικόνες που συνεχώς παρήγαγαν σε συνδυασμό με το φωτισμό, τους σπαρακτικούς, δραματικούς ήχους που χαρακτήριζαν τα τεκταινόμενα επί της ορχήστρας του αρχαίου θεάτρου της Επιδαύρου. 

Σίγουρα, ο πραγματικός "πρωταγωνιστής" της παράστασης ήταν ο Χορός, αλλά το πιο σημαντικό στοιχείο ήταν πως παρακολουθήσαμε μια ομάδα ηθοποιών, μια ομάδα ανθρώπων ν' αποτελούν ένα συμπαγές, ισορροπημένο και άρτια προετοιμασμένο "οικοδόμημα", που δεν ράγισε, δεν κλυδωνίστηκε καν, ούτε για μια στιγμή.

Παράλληλα, τα, λεγόμενα, εξωτερικά στοιχεία της παράστασης ήταν ενταγμένα με τρόπο παραδειγματικό σ' ένα δραματουργικό σύνολο, που βασίστηκε σ' έναν αργό, μυστικιστικό ρυθμό- πέρα από τις στοχευμένες εξάρσεις-, εκτελεσμένο από ερμηνευτές υψηλής τεχνικής επάρκειας, οι οποίοι εντάχθηκαν πλήρως στο εξπρεσιονιστικό και, συχνά, γκροτέσκο υποκριτικό στυλ που υιοθέτησε ο σκηνοθέτης. Όλα αυτά, επάνω σ' ένα λιτό, λειτουργικό σκηνικό, που βοηθούσε και οριοθετούσε τη δράση, χωρίς να την "επισκιάζει" ούτε στιγμή.

Ωστόσο, μην φανταστείτε πως ήταν απών ο, καλώς εννοούμενος, κλασικισμός: Η διδασκαλία εκφοράς του λόγου εκ μέρους των ερμηνευτών ήταν εξαιρετική. Αξίζει να σημειωθεί πως ο κύριος Τερζόπουλος δεν χρησιμοποιεί μικρόφωνα στην Επίδαυρο.

Η, αυτονόητη, διάσταση που τείνουμε να.. ξεχνάμε!

Και εάν ο "Κύκλος (του αίματος, της μισαλλοδοξίας και της παραφροσύνης) των Ατρειδών" είναι ένα από τα αρτιότερα, δραματουργικά επιτεύγματα της παγκόσμιας καλλιτεχνικής δημιουργίας, η παράσταση που σκηνοθέτησε ο κ. Τερζόπουλος τόνισε, εμφατικά, μια διάσταση που, δυστυχώς, πολλοί σκηνοθέτες και ηθοποιοί της ημεδαπής τείνουν να υποβαθμίζουν: Την λειτουργία ενός δράματος ως "μήνυμα" και, ταυτόχρονα, "προειδοποίηση" προς τους παρόντες και τους επόμενους.

Μια διάσταση, δηλαδή, που ήταν αυτονόητη για τους αρχαίους Έλληνες και, συχνά, αυτοσκοπός για τους αρχαίους συγγραφείς. 

Στο πλαίσιο αυτό, η, κάπως..."απότομη", μετάβαση στη σύγχρονη ανθρώπινη κατάσταση, κατά τη διάρκεια του θορυβώδους φινάλε της παράστασης, ήταν απαραίτητη. Όπως και η μορφή του ηθοποιού-θύμα που βασανίζεται και, τελικά, εξοντώνεται, εκπροσωπώντας, σε συμβολικό επίπεδο, όλα τα σύγχρονα θύματα της ανθρώπινης μεγαλομανίας, απληστίας και εγκληματικής πρακτικής.

Το γεγονός πως το μήνυμα, τελικά, εστιάστηκε στη γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων, ήταν αναπόφευκτο αλλά δεν οφείλεται στη σκηνοθεσία και, εν γένει, στη δραματουργική επεξεργασία, η οποία συμπεριέλαβε και άλλες, σύγχρονες τραγωδίες όπως η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι θάνατοι χιλιάδων, παράτυπων μεταναστών στα νερά της Μεσογείου.

Όπως συμπεριέλαβε και μια ζοφερή απεικόνιση του απάνθρωπου "τέρατος" που λέγεται απολυταρχισμός.

Η "Ορέστεια" του Θεόδωρου Τερζόπουλου ήταν, τελικά, το ιδανικό φινάλε για το φετινό Διεθνές Φεστιβάλ Αθηνών- Επιδαύρου.